Jak działa komornik sądowy. Sprawdź!

Komornicy sądowi działają przy sądach rejonowych. Są funkcjonariuszami publicznymi, podobnie jak między innymi sędzia, prokurator czy poseł. To zapewnia im silniejszą ochronę prawną przewidzianą przez prawo karne dla tej kategorii osób.

WAŻNE
Komornik jako funkcjonariusz publiczny nie może odmówić przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji (doprowadzenie do wykonania obowiązku) lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia w sprawach, w których jest właściwy.

Przede wszystkim wykonuje czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych, do jego zadań należą też sprawy wyszczególnione w innych przepisach.

TYM SIĘ ZAJMUJE

1. Do komornika należą takie zadania jak wykonywanie:

* orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz o zabezpieczenie roszczeń (muszą mieć klauzulę wykonalności);

ZAPAMIĘTAJ
Warunkiem wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie wyroku sądowego jest nadanie mu klauzuli wykonalności. Zaopatrzony w nią tytuł egzekucyjny staje się tak zwanym tytułem wykonawczym, który może być podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Poprzez wydanie klauzuli wykonalności sąd stwierdza, że wyrok nadaje się do wykonania. Aby ją uzyskać, trzeba wystąpić do sądu z wnioskiem o jej nadanie. Postępowanie toczy się przed sądem, który wydał wyrok.

* innych tytułów wykonawczych wydanych na podstawie odrębnych przepisów;

* tytułów egzekucyjnych, które podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez nadawania im klauzuli wykonalności; oraz

* na zarządzenie sądu albo prokuratora sporządza protokół stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia.

2. Doręcza między innymi zawiadomienia sądowe, zażalenia oraz inne dokumenty za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty.

3. Na wniosek organizatora licytacji ma prawo do sprawowania urzędowego nadzoru nad dobrowolnymi publicznymi licytacjami (z przybiciem najniższej lub najwyższej oferty). Może też sprawdzać istnienie oraz treść tytułów wykonawczych wydanych w postępowaniach elektronicznych (postępowania niewymagające kierowania sprawy na rozprawę).

PRAWO DO ŻĄDANIA INFORMACJI

Wiele organów i instytucji musi - na pisemne żądanie - udzielić komornikowi informacji niezbędnych między innymi do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W szczególności, gdy dotyczą one stanu majątkowego dłużnika i umożliwiają jednocześnie rozpoznanie składników jego majątku.
Za odmowę udzielenia wyjaśnień albo za udzielenie świadomie fałszywych odpowiedzialna za to osoba może być - na wniosek wierzyciela albo z urzędu - ukarana grzywną do 2 tys. zł.
Taką samą grzywną może być również ukarany dłużnik, który nie powiadomi o zmianie miejsca swojego pobytu.

SŁOWNICZEK
Wierzyciel - to podmiot, na rzecz którego zostało stwierdzone tytułem wykonawczym uprawnienie do egzekwowania od dłużnika świadczenia (pieniężnego lub niepieniężnego).
Dłużnik - to podmiot, który według treści tytułu wykonawczego ma obowiązek spełnić określone świadczenie i przeciwko któremu toczy się egzekucja.

Jeżeli instytucją ujawniającą informacje jest bank albo organy skarbowe, to komornik w razie ujawnienia tej tajemnicy i wykorzystania jej niezgodnie z przeznaczeniem ponosi odpowiedzialność za powstałe szkody. Te niezbędne informacje są płatne - z pieniędzy komornika. Nie płaci jedynie za dane, które dotyczą: * egzekucji * zabezpieczenia świadczeń alimentacyjnych * rent * które mają charakter alimentów * oraz w sprawach o egzekucję lub o zabezpieczenie świadczeń wszczętych na wniosek Skarbu Państwa, w tym na polecenie sądu lub prokuratora, niezwiązanych z wykonywaniem działalności gospodarczej.

WAŻNE
Komornik musi zachować w tajemnicy wszelkie kwestie, o których dowiedział się prowadząc sprawę. Nie może ich wyjawić także wtedy, gdy zostanie odwołany. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zeznaje jako świadek lub strona przed sądem czy prokuratorem.

ZASADY DZIAŁANIA

1. Wykonując obowiązki, komornik powinien postępować zgodnie z prawem. Gdy je rażąco lub uporczywe narusza, jest to podstawą do jego odwołania.

2. Komornik (ale też asesor czy aplikant komorniczy) przy wykonywaniu czynności ma obowiązek używania identyfikatora. Wydaje go Krajowa Rada Komornicza. Zawiera: imię, nazwisko, zdjęcie, określenie funkcji i oznaczenie sądu rejonowego, przy którym działa.

3. A działa w tzw. rewirach. To obszar właściwości sądu rejonowego bądź kilku sądów, w którym pracuje zazwyczaj więcej niż jeden komornik.

4. Interesantów przyjmuje w kancelarii komorniczej, przy której na tablicy powinny być wywieszone godziny przyjęć. Jednak w sprawach pilnych, wymagających niezwłocznego działania, powinien przyjmować również poza tymi godzinami, a nawet w niedzielę i święta.

4. Komornik ma wyznaczone godziny pracy w dni robocze i soboty od 7.00 do 21.00. Gdy chce działać w innych godzinach, musi uzyskać zgodę prezesa sądu rejonowego

5. Jeśli rozpoczął swoje czynności przed 21.00, może prowadzić je do godzin późniejszych - jeśli ich przerwanie utrudniłoby egzekucję.

6. Działa zazwyczaj w swoim rewirze, ale każdy wierzyciel może wybrać komornika na terytorium całego kraju.

ZAPAMIĘTAJ
Jeśli jesteśmy wierzycielami, składamy do komornika właściwego wniosek o egzekucję. Jeśli chcemy sami go wskazać, dołączamy również pisemne oświadczenie, że korzystamy z tego prawa wyboru. Nie przysługuje nam ono wyłącznie w sprawach o egzekucje z nieruchomości.

7. Komornik wybrany przez wierzyciela nie może odmówić podjęcia działań - jeśli mają być prowadzone w obszarze właściwości sądu apelacyjnego (nie rejonowego!) obejmującego jego rewir. Wyjątkiem, który uzasadnia odmowę są wyraźnie wyróżnione sytuacje. Wówczas komornik wydaje postanowienie, które doręcza tylko wierzycielowi.

8. Gdy podejmuje działania, zawiadamia o tym niezwłocznie wierzyciela (również faksem albo mailem; dowodem jest potwierdzenie transmisji danych).

9. Jeśli pracuje poza swoim rewirem, to wskazujący go wierzyciel ponosi wydatki związane z jego pracą. Obejmują m.in. diety przysługujące zatrudnionym w kancelarii i uczestniczącym w czynnościach, koszty przejazdów i noclegów oraz tzw. transportu specjalistycznego. Wierzyciel może zgodzić się na obciążenie go dodatkowymi wydatkami, które są szczegółowo wskazane w przepisach (należności biegłych, ogłoszenia w pismach, koszty doręczenia pieniędzy przez pocztę lub przelewem bankowym, korespondencji).

10. Za zgodą wierzyciela komornik może przekazać egzekucję albo jej część swojemu koledze po fachu - jeśli tamten się na to zgodzi. Wówczas - w terminie siedmiu dni od uprawomocnienia się postanowienia o przekazaniu sprawy - musi zwrócić niewykorzystaną zaliczkę lub jej część pobraną na poczet wydatków.

WAŻNE
Komornik prowadzi egzekucję od początku do końca - nawet gdy zmienia się właściwość w trakcie trwania sprawy. Jeżeli z jakichś przyczyn nie może dopełnić obowiązków, wyznacza się jego zastępcę.

WYŁĄCZENIE KOMORNIKA

Najprościej tłumacząc: jest to odsunięcie go od prowadzenia sprawy z powodu możliwości niezachowania bezstronności (bo jest krewnym albo przyjacielem wierzyciela czy dłużnika, prowadzi z nimi jakieś interesy itp.). Wyłączenie odbywa się na wniosek samego komornika albo strony postępowania egzekucyjnego, ale decyzję podejmuje sąd.
Wniosek o wyłączenie zgłasza się do komornika prowadzącego postępowanie (w piśmie trzeba uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia). Ten ma trzy dni na przekazanie wniosku do sądu rejonowego, przy którym działa (dołączając pisemne wyjaśnienia). Sąd rejonowy ma z kolei siedem dni na jego rozpoznanie. Orzekając o wyłączeniu, wyznacza jednocześnie innego komornika do danej sprawy.