Jak nie stać się ofiarą handlu ludźmi

Zbliżają się wakacje, wiele osób ma możliwość wyjazdu za granicę do pracy, do znajomych, na wycieczkę. Do każdego wyjazdu należy przygotować się, pozwala to uniknąć wielu niebezpieczeństw czyhających na turystów.

W szkołach ponadgimnazjalnych powiatu nowosolskiego odbywają się spotkania z młodzieżą mające na celu uświadomienie jak poważnymi problemami są przymusowa prostytucja, praca przymusowa, handel dziećmi czy handel narządami.

Młodzież dowiaduje się m.in. o tym, czym jest handel ludźmi, jakie zasady bezpieczeństwa należy zachować przed wyjazdem za granicę, co zrobić, gdy zostanie się ofiarą handlu ludźmi.

Zanim wyjedziesz:

- przed wyjazdem skontaktuj się z ambasadą kraju, do którego wyjeżdżasz, aby się dowiedzieć jakie dokumenty są ci niezbędne, żeby wjechać, przebywać, pracować w tym kraju
- nie przyjmuj ofert pracy od osób, których nie znasz lub znasz słabo i krótko (osoby poznane w dyskotece, które z miejsca proponują pracę, udzielają ogólnikowych i wymijających informacji) - nie mogą być wiarygodne
- Uważnie czytaj ogłoszenia o pracę (praca w biurze bez wymaganej znajomości języka, odpowiednich kwalifikacji, brak adresu pracodawcy) - powinna wzbudzić wątpliwości

- Lepiej skorzystać z pomocy profesjonalnego pośrednika albo przynajmniej kogoś, kto dobrze zna rynek pracy w kraju do którego chcesz wyjechać
- Przed wyjazdem zbierz informacje o kraju do którego wyjeżdżasz (warunki pobytu i obyczaje w innych państwach Europy są zupełnie inne niż w Polsce, przed wyjazdem staraj się poczytać w książkach, czasopismach, Internecie o kraju do którego się wybierasz. Lepiej wiedzieć jak najwięcej o panujących tam warunkach - mniej rzeczy Cię zaskoczy. Część "starych" państw UE nadal ma okresy przejściowe na zatrudnienie pracowników - obywateli "nowych" państw UE - w tych krajach nadal konieczne jest pozwolenie na pracę, aby móc pracować legalnie)

- jeżeli jedziesz do kraju będącego członkiem Unii Europejskiej, możesz przekroczyć granicę na podst. dowodu osobistego. Jeżeli jednak jedziesz do kraju niezrzeszonego w Unii - wtedy musisz mieć paszport
- ubezpiecz się (od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia)
- sprawdź czy pośrednik (firma pośrednicząca) oferujący Ci pracę działa legalnie, tzn. czy jest zarejestrowany w KRĄŻ (Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia) i posiada odpowiedni certyfikat (od l listopada 2005 r certyfikaty wydaje Urząd Marszałka Województwa)
- upewnij się, że Twój pracodawca istnieje, dowiedz się o nim jak najwięcej - najlepiej od pośrednika. Poproś o adres numer telefonu, skontaktuj się z nim

- dowiedz się, na co możesz liczyć ze strony pośrednika w razie kłopotów w pracy (np. w sytuacji, kiedy praca jest inna niż oferowana lub masz problemy z pracodawcą). Poproś o zobowiązanie na piśmie
- dokładnie czytaj wszystkie dokumenty, które pokazuje Ci pośrednik, zwłaszcza te, które masz podpisać. Jeśli czegoś nie rozumiesz - pytaj
- jeśli dajesz pośrednikowi pieniądze, zawsze domagaj się pokwitowania

- zrób kserokopię dokumentów, które ze sobą zabierasz (paszportu, dowodu osobistego, wiz, pozwolenia na pracę, umowy o pracę) i zostaw bliskim (osobom, którym ufasz). Dołącz do dokumentów aktualną fotografię
- zostaw też adres, pod którym będziesz przebywać za granicą, numer telefonu, imię i nazwisko pracodawcy oraz nazwiska i adresy osób, z którymi wyjeżdżasz (lepiej nie wyruszać w pojedynkę). Informuj bliskich o zmianach adresu i miejsca pracy
- ustal częstotliwość kontaktów telefonicznych z bliskimi (osobami, którym ufasz) np. raz w tygodniu o określonej porze. Ustal hasło, którym się posłużysz w przypadku ewentualnych kłopotów ł niemożności powiedzenia tego wprost przez telefon np. przekaż pozdrowienia dla kogoś kto nie istnieje.

Ważne
Nie oddawaj nikomu i pod żadnym pozorem swojego paszportu lub dowodu osobistego, z wyjątkiem osób do tego uprawnionych - Policja, przejścia graniczne.

Zabierz ze sobą:
1. Adres i numer telefonu najbliższego polskiego konsulatu w kraju, do którego jedziesz, w razie jakichkolwiek kłopotów, tam otrzymasz pomoc.
2. Słownik, lub rozmówki -jeśli nie jesteś pewna, czy dasz sobie rade z miejscowym językiem
3. Numer telefonu Poland directz kraju, do którego jedziesz. Za minimalną opłatą lub za darmo będziesz mogła zatelefonować do Polski - tylko na numer telefonu stacjonarnego - nie komórki - o ile osoba, do której dzwonisz zgodzi się zapłacić za rozmowy. Telefonistka, która połączy rozmowę, mówi po polsku.
4. Numer telefonu organizacji pomagającej kobietom, migrantom czy osobom poszkodowanym w wyniku przestępstwa. Zwykle w takiej organizacji można uzyskać poradę i pomoc.
5. Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest potwierdzeniem ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia i jest uznawana w krajach Unii Europejskiej. Jeśli podczas pobytu za granica zachorujesz NFZ pokryje koszty leczenia. Jednak nie wszystkie! Prze wyjazdem upewnij się , jakiego rodzaju koszty leczenia za granicą mogą być pokryte przez NFZ.
6. Telefon komórkowy z aktywnym roamingiem.
7. Pieniądze (może to być także karta kredytowa lub czeki). Zapas na "czarną godzinę", abyś miała za co wrócić do Polski.

Niepokojące sygnały, kiedy można podejrzewać handel ludźmi:
Pojawia się ktoś, kto proponuje:
- pracę "na czarno",
- atrakcyjna pracę wyłącznie dla kobiet,
- natychmiastowy wyjazd w terminie uniemożliwiającym przemyślenie czy rozważenie danej propozycji,
- pokrycie wszystkich kosztów związanych z wyjazdem (przejazd zakwaterowanie, dokumenty, wyżywienie) na poczet przyszłych zarobków,
- wyjazd w "atrakcyjne miejsce",
- pracę w której nie wymaga się znajomości języka, kwalifikacji itp.,
- ułatwienie zdobycia dokumentów (np. paszportu) i przekroczenia granicy ).
Po wyjeździe do pracy za granice osoba:
- przestaje się kontaktować lub kontaktuje się, ale mówi bardzo krótko, rozmowy są często przerywane, nie chce podać adresu (telefonu), w trakcie rozmowy zawsze jest ktoś obok, mówi jakby była pod wpływem środków odurzających.

Dochodzi do zaginięcia osoby, która:
- planowała wcześniej wyjazd za granicę (np. do pracy),
- potrzebowała pieniędzy,
- z domu zniknął paszport,
- nawiązała nowe znajomości przez Internet lub znalazła ogłoszenie o pracy (np. w gazecie, Internecie, od znajomej/znajomego).
Po powrocie ofiara najczęściej:
- jest bez pieniędzy, bagażu,
- nie chce opowiadać o wyjeździe,
- unika kontaktów z ludźmi, nawet z bliskimi,
- są w złej kondycji psychicznej (depresja, używki, myśli samobójcze),
- trudno jej wrócić do pracy (szkoły),
- nie odbiera telefonów, boi się wyjść sama z domu, boi się podróżować.

O pracy w "seksbiznesie" - na drodze, ulicy, w agencji/klubie może świadczyć to, że:
- osoby mają ślady pobicia,
- boją się,
- nie zarabiają (chociaż pracują),
- nie mają przy sobie dokumentów,
- nie mają możliwości swobodnego poruszania się i kontaktowania ze "światem zewnętrznym",
- rozmawiają z osobami z zewnątrz wyłącznie w obecności sutenera lub koleżanek,
- nie wolno im odmawiać klientom, ani ich żądaniom,
- są dyspozycyjne non stop, także chore i będące w ciąży.