Jak zwiększać świadomość społeczną o cyberbezpieczeństwie? Eksperci mówią o udanych kampaniach

Panel o budowaniu świadomości cyberbezpieczeństwa pokazał, że kilka podstawowych kroków może w skuteczny sposób zmniejszyć liczbę cyberataków w naszym codziennym życiu. Dyskusję zorganizował Państwowy Instytut Badawczy NASK, jedna z głównych instytucji odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo w Polsce.

– Podnoszenie świadomości to proces skomplikowany. Nie ma jednej złotej zasady, jak go dobrze przeprowadzić. Mamy różne rozwiązania marketingowe, wielu interesariuszy i musimy dostosowywać się do zmieniających się warunków w zakresie cyberbezpieczeństwa. Mamy zawsze pewną przepaść pomiędzy działaniami a wiedzą. Warto mówić o sukcesach osiągniętych w Polsce – stwierdziła Zuzanna Polak, kierowniczka Działu Budowania Świadomości Cyberbezpieczeństwa w NASK.

Paneliści wskazywali na dokonania w swoich państwach w tej dziedzinie. Jesienią zeszłego roku CERT Polska zanotował wzrost liczby fałszywych SMS-ów wysyłanych do użytkowników sieci komórkowych w Polsce.

– Zdecydowaliśmy się wówczas na dużą, ogólnokrajową kampanię na ten temat. W dziale komunikacji NASK nagraliśmy krótkie wideo, w którym pokazaliśmy, jak się chronić przed fałszywymi SMS-ami, jak się wobec nich zachować. Zachęcaliśmy użytkowników telefonów komórkowych do kontaktów z nami. Ten film został wyświetlony w różnych kanałach telewizyjnych. Podczas kampanii liczba zgłoszeń o zagrożeniach atakami podskoczyła aż dziesięciokrotnie. Był to wielki sukces tej kampanii – mówił Tomasz Szladowski z NASK

NASK przeprowadził badania, w których zapytano Polaków o ich doświadczenia dotyczące potencjalnie niebezpiecznych cyberataków. Ludzie oczekują, że zostaną poinformowani, w jaki sposób mogą się chronić w sytuacji cyberzagrożenia. Okazało się też, że odbiorcy materiałów na ten temat nie chcą, żeby ich straszyć, nie lubią moralizowania, oczekują też odrobiny humoru.

– W oparciu o te informacje stworzyliśmy scenariusz miniserialu reklamowego, którego bohaterem jest pan Krzysztof, mężczyzna w średnim wieku. Nasze filmy prezentowaliśmy głównie w telewizji, ponieważ starsze osoby spędzają więcej czasu przed telewizorem niż przed komputerem. Informacje zwrotne po kampanii okazały się bardzo obiecujące. Ludzie nie traktują naszych filmów jak zwykłych reklam. Zwracają na nie uwagę – dodaje Szladowski.

Tun Hirt z National Cybersecurity Coordination Centre przedstawił, jak zwiększa się świadomość poruszania się po wirtualnej sieci w Luksemburgu.

– Nasz największy sukces to cybersymulacja dla osób ze stanowisk kierowniczych w firmach. Wchodzili oni do pomieszczenia, gdzie były komputery i telefony, i wtedy dochodziło do symulowanego ataku. Na przykład, ktoś zamrażał nam konta bankowe, nagle zaczynały dzwonić media. Innym razem skupiliśmy się na młodych ludziach i ich rodzinach. Działaliśmy przez szkoły. Wieczory informacyjne, panele dyskusyjne. Docieraliśmy także do osób starszych. W październiku obchodzimy Europejski Miesiąc Cyberbezpieczeństwa. Tworzymy kampanie unijne i wdrażamy je w krajach członkowskich przez szkoły czy policję – mówił Hirt.

Miguel Navarro, z Narodowego Instytutu ds. Bezpieczeństwa Cybernetycznego INCIBE zwrócił uwagę, że Hiszpanie skupiają się na trzech grupach docelowych: obywatelach, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz młodzieży. W ciągu roku dotarli do 100 tysięcy osób.

– Przeprowadziliśmy bardzo dobrą kampanię dla seniorów we współpracy z krajową policją. Dotarliśmy w ciągu roku do 5 tysięcy seniorów, którzy wzięli udział w warsztatach. Obchodzimy dni bezpiecznego internetu. Wówczas dotarliśmy do 32 tysięcy uczniów poprzez szkolenia i warsztaty. Musimy działać w różnych grupach w społeczeństwie, dlatego potrzebujemy różnych podejść. Wiemy, że główny czynnik podczas ataków to czynnik ludzki; widać to w 85 procentach ataków. Co z tego, że systemy są odporne – jak ktoś kliknie w zły link, na nic zdaje się systemowa ochrona – mówił Navarro.

Eksperci podkreślili, że zwiększanie świadomości w zakresie cyberbezpieczeństwa to zadanie interdyscyplinarne, ale przy odpowiednio zaplanowanych kampaniach z jasno określonymi grupami docelowymi można osiągać sukcesy i wpływać na zachowania ludzi w wirtualnej sieci.