Odprawę można dostać tylko raz

Kodeks pracy przewiduje, że z chwilą przejścia na emeryturę czy rentę inwalidzką, należy nam się odprawa równa miesięcznej pensji. Od 8 stycznia br. można pobierać emeryturę bez rozwiązywania umowy o pracę. Stąd biorą się wątpliwości pracowników i pracodawców co do terminu wypłaty odpraw. Ponieważ Kodeks pracy nie reguluje tego jednoznacznie, wykładnią prawa są wyroki Sądu Najwyższego w tej kwestii. Wynika z nich, że odprawa się należy dopiero po ostatecznym rozwiązaniu umowy o pracę i odejściu z firmy na emeryturę (wyrok SN z 11 października 2007 r. III PK 40/07).

Prawo do odprawy

Odprawa przysługuje, gdy idziemy na emeryturę w wieku ustawowym, a także gdy odchodzimy na emeryturę wcześniejszą. Jeśli później podejmiemy pracę i ponownie odejdziemy z firmy, drugiej odprawy nie dostaniemy. Aby dostać odprawę musimy nabyć uprawnienia emerytalne lub rentowe i rozwiązać umowę o pracę. Nie otrzymamy odprawy gdy np. odchodzimy z firmy na własną prośbę zamierzając przejść na emeryturę, do której uprawnień w tym momencie jeszcze nie mamy. To samo dotyczy przejścia na rentę - najpierw trzeba uzyskać decyzję ZUS o niezdolności do pracy i przyznaniu renty, a dopiero potem rozwiązywać umowę o pracę. Ale jeśli jako pracownik zachorowaliśmy, byliśmy na zwolnieniu i potem np. na świadczeniu rehabilitacyjnym, po którym bezpośrednio przeszliśmy na rentę, prawo do odprawy nam się należy. Prawo do odprawy nie zależy od sposobu rozwiązania umowy o pracę, ani od tego, kto tę umowę rozwiązuje. Odprawy nie dostaniemy jednak, gdy umowa o pracę zostanie rozwiązana z naszej winy, np. dyscyplinarnie. Przejście na świadczenie przedemerytalne również nie daje nam prawa do odprawy emerytalnej.

Podwójna odprawa

Może się też zdarzyć, że nasze odejście na emeryturę wynika z likwidacji stanowiska pracy lub upadku firmy. Wtedy możemy ubiegać się o podwójną odprawę - jednomiesięczną w związku z przejściem na emeryturę oraz odprawę na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych. Uzyskanie dwóch odpraw nie jest łatwe, gdyż pracodawcy zwykle odmawiają uznania związku między tymi zdarzeniami, jeśli dzieli je dłuższy odstęp czasu i tym samym prawa do dwóch wypłat. Jeśli pracodawca odmówi wypłaty dwóch odpraw, należy ich dochodzić przed sądem pracy. Sąd na pewno nie podzieli jego opinii, że nie wiedział o naszym odejściu na emeryturę czy rentę.

Odprawa z tytułu likwidacji etatu czy upadku firmy zależy od naszego stażu w firmie, w której straciliśmy pracę. Jej wysokość stanowi wynagrodzenie:

* jednomiesięczne, gdy pracowaliśmy do 2 lat

* dwumiesięczne - przy stażu od 3 do 8 lat

* trzymiesięczne, przy stażu ponad 8 lat.

Jak obliczać, kiedy wypłacać

Odprawa należy nam się z urzędu, nie trzeba pisać wniosku o jej przyznanie. O tym powinni też pamiętać pracodawcy. Oblicza się ją jak ekwiwalent za urlop. Taka minimalna odprawa przysługuje wszystkim. Jeśli jednak w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania w firmie przewidziano inną, wyższą odprawę, nie ma przeszkód abyśmy z tego nie skorzystali. Odprawa powinna być wypłacona niezwłocznie po rozwiązaniu umowy o pracę. Pracodawca powinien pamiętać o wpisaniu wypłaty odprawy do naszego świadectwa pracy. Jeśli pracowaliśmy w kilku firmach i z wszystkich jednocześnie odchodzimy na emeryturę, odprawa należy nam się od każdej z tych firm.

Czytaj też: Odprawa emerytalna nie dla każdego

WAŻNY ADRES

Państwowa Inspekcja Pracy

ul. Dekoracyjna 8

Zielona Góra,

tel. (068) 451 39 00,

porady prawne (068) 451 30 30,

e-mail:[email protected],

oddział w Gorzowie Wlkp.

ul. Mościckiego 6

tel. (095) 722 32 96

porady prawne (095) 722 32 91,

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]