Tajemnicze tunele na os. Leśnym w Kostrzynie

- Kładą nam nowe rury ciepłownicze. Robotnicy trafili na sieć poniemieckich tuneli. Są wysokie i szerokie na tyle, że może się w nich zmieścić dorosły człowiek. Podziemne przejścia łączą wszystkie bloki na naszym osiedlu - powiedział nam w zeszłym tygodniu w rozmowie telefonicznej Piotr Dziekan z samorządu osiedla Leśnego. Pojechaliśmy na miejsce. Towarzyszył nam Paweł Rychterski, miłośnik fortyfikacji i regionalista, który od ponad roku dokumentuje wszystkie schrony i podziemne budowle na terenie miasta.
Część poniemieckich tuneli w czasie robót rozkopano, wyburzono ściany, zdjęto z nich strop. Dzięki temu wiadomo, że przejścia mają 1,7 metra wysokości i 90 cm szerokości. Ściany są ceglane, mają grubość 40 cm, a stropy wykonano ze zbrojonego betonu. Tunele biegną około pół metra pod ziemią. Co pewien czas w murze umieszczone były metalowe poprzeczki. Zardzewiałe konstrukcje z metalu wiszą też w niektórych miejscach ze stopów tuneli.

Podziemne przejścia na pewno powstały przed wojną. Niemal na pewno wybudowano je 1929 r., kiedy powstawały tu koszary niemieckie (obecne mieszkania powstały właśnie w budynkach pokoszarowych). - Część z mieszkańców pamiętała, że pod ziemią są tunele. Remonty poniemieckich koszar i budowa tu mieszkań rozpoczęła się w 1961 r. Wtedy część tuneli, zresztą podobnie jak teraz, wykorzystano, żeby poprowadzić w nich rury. Nikt o tym nie mówił, ludzie zapomnieli, przypomnieli sobie o tym dopiero, jak tunele odkryto teraz, przy okazji tej inwestycji - mówi p. Dziekan.

Czytaj więcej o Kostrzynie nad Odrą: **Kostrzyn nad Odrą - informacje, wydarzenia, artukuły**

Idziemy wzdłuż tuneli. Przejścia łączą każdy z bloków na osiedlu. I choć ich wielkość wskazuje, że mógł nimi przejść człowiek, to historycy nie dopatrują się tu sensacji. - Na pewno jest to ciekawostka, ale tunele prawdopodobnie były wykorzystywane do poprowadzenia pod ziemią różnych rur, kabli i innych instalacji. Być może, w razie walk, pełniły też funkcje komunikacyjne - mówi Paweł Rychterski. Pasjonat fortyfikacji na już kilkanaście rysunków schronów i tuneli w różnych częściach miasta. To schrony pod blokiem przy ul. Osiedlowej, czy pod restauracją obok poczty w centrum miasta, gdzie właściciel urządził magazyn. Potężne, metalowe, poniemieckie drzwi wciąż zapewniają szczelność. W czasach PRL-u miał tu być punkt ambulatoryjny, w którym medycy mieli opiekować się rannymi pasażerami i pracownikami pobliskiego dworca, albo pracownikami poczty. Wiele schronów przetrwało na terenach kolejowych, pod budynkiem dawnej parowozowni, czy przy nastawniach.

Na pewno jest to ciekawostka, ale tunele prawdopodobnie były wykorzystywane do poprowadzenia pod ziemią różnych rur, kabli i innych instalacji.

Część schronów i podziemnych budowli jest powojenna, inne zostały wybudowane przez Niemców. Bywa, że dostęp do nieużywanych od lat schronów jest trudny. Ale wiele obiektów jest już zmierzonych i narysowanych. Teraz trzeba je jeszcze opisać. Do grona podziemnych "atrakcji" Kostrzyna dołączyły też tunele odkryte na os. Leśnym. - Zaraz po powrocie siadłem do stołu i zrobiłem ich rzuty - przyznaje P. Rychterski.

Historycy są zgodni, że Kostrzyn kryje jeszcze wiele tajemnic podobnych do tej, odkrytej na os. Leśnym. - Niektóre schrony są zapomniane, inne lata temu przerobiono na piwnice, niektóre są już niemal całkiem zburzone. Ale będziemy chcieli na nowo pokazać ich tajemnicę i udowodnić, że Kostrzyn wciąż ma wiele do odkrycia - mówi Ryszard Skałba, dyrektor Muzeum Twierdzy Kostrzyn. To właśnie po jednej z organizowanych przez muzeum wycieczek narodził się pomysł, żeby przenieść na papier wszystkie kostrzyńskie schrony.

Oferty pracy z Twojego regionu