Wyprawa kajakiem po Pliszce

(fot. fot. Edward Gralec)

Z uwagi na specyfikę rzeki, nie polecamy kajaków pneumatycznych, składanych itp. Przy pokonywaniu przeszkód sprawdzą się te z polipropylenu, nieco krótsze od typowych, bardziej zwinne i mniej narażone na uszkodzenia. Proponujemy kilka spływów.

1. Wieś Kosobudki (start za mostem drogowym) - osada Pliszka. Miejsca odpoczynku - staw przy ruinach młyna Drzewce lub suchy, zalesiony brzeg przed otwartym podmokłym terenem.
2. Drzewce (start poniżej stopnia przy ruinach młyna) - jezioro Wielicko. Pole biwakowe na cyplu w zachodniej części. Miejsca odpoczynku - okolice jeziora Ratno, przed mostem kolejowo-drogowym (parking PZW).
3. Pliszka (start poniżej zrzutu wody ze stawów pstrągowych) - Sądów. Początek przed 9.00, zakończenie wieczorem, za Jeziorem Gądkowskim, górski odcinek rzeki.
4. Pole biwakowe na cyplu jeziora Wielicko (lub parking PZW, jaz przy ruinach młyna Łapinóg) - Sądów. To odcinek górskiej rzeki na nizinie. Miejsca odpoczynku - przy stopniu wodnym i ruinach młyna Kokoszka (Nowy Młyn) lub kaskada przy nieistniejącym młynie Bełcze (nieco poniżej tego stopnia jest wysoki drewniany most).
5. Sądów - Urad. Miejsce odpoczynku - Koziczyn.

Na dwa lub trzy dni

Aby pokonać cały spławny odcinek Pliszki w ciągu dwóch dni, musimy wyruszyć przed 10.00. Wtedy możemy wiosłować w spokojnym, wolnym tempie i mamy więcej czasu na odpoczynek w planowanych i nieplanowanych miejscach. Atutem jest również spędzenie dłuższych chwil w otoczeniu niemal puszczańskiej przyrody.

Dzień pierwszy. Wodujemy kajaki we wsi Kosobudki i płyniemy do pola biwakowego nad Jeziorem Gądkowskim (Wielickim). Na trasie odpoczynek w miejscach wcześniej opisanych lub wybranych przez uczestników.
Dzień drugi. Przygotowujemy się do pokonania górskiego odcinka rzeki. Płyniemy w kierunku ujścia Pliszki z jeziora. Kończymy w Uradzie lub wcześniej, w Sądowie. Na trasie piękny, dziki krajobraz Borów Rzepińskich. Odpoczynek przy ruinach młyna Kokoszka i kaskadzie przy ruinach młyna tartacznego Bełcze.
Dzień trzeci. Jeżeli drugi etap zakończyliśmy w Sądowie, mamy do pokonania dość łatwy odcinek do ujścia rzeki w Uradzie i nieco trudniejszy za papiernią w Koziczynie.
Miejsca biwakowe

Pliszka to rzeka prawie dziewicza. Na całym odcinku jest jedno ogólnodostępne pole biwakowe, nad Jeziorem Gądkowskim. Ale to nie przeszkadza, by grupy kajakarzy obozowały w innych miejscach (po uprzednim uzgodnieniu z gospodarzami terenu). A tych jest sporo:

* prywatny teren przy stawie młyńskim Drzewce * łąka w Pliszce, za mostem drogowym, po drugiej stronie widoczne gospodarstwo hodowli pstrągów * parking PZW przed jeziorem Ratno * parking PZW przy stopniu wodnym Łapinóg * polana przy byłym młynie Kokoszka * kaskada przy nieistniejącym młynie tartacznym Bełcze * malowniczy park za elektrownią Sądowie * między Sądowem a Koziczynem * papiernia w Koziczynie * za mostem kolejowym w Koziczynie.
Spływ można połączyć z rajdem rowerowym, który będzie poruszał się równolegle do biegu rzeki.

Medalowe pstrągi

Miłośnicy wędkarstwa mogą tu zapolować na medalowy okaz pstrąga potokowego. Kajakiem dotrą do miejsc niedostępnych w inny sposób, ponieważ w bliskim sąsiedztwie Pliszki nie ma dróg gminnych i powiatowych.
Dla zmotoryzowanych moczykijów PZW Zielona Góra w porozumieniu z Lasami Państwowymi wytyczył leśnie parkingi. Jeden w okolicy jeziora Ratno (dojazd - strzałki kierunkowe przy dworcu PKP Pliszka, od strony Torzymia), drugi na końcu Jeziora Gądkowskiego, jaz Łapinóg. Można też skorzystać z dojazdu na leśne pole biwakowe nad Jeziorem Gądkowskim.
Dobra baza na wypady na ryby to były ośrodek wypoczynkowy PKP na wysokiej skarpie Jeziora Gądkowskiego. Uwaga, wędkowanie na rzece dozwolone jest poniżej ujścia potoku Konotop do Pliszki, za mostem we wsi Kosobudki.

Rzadkie gatunki ptaków

Dolina Pliszki została objęta ochroną przyrody i włączona do programu "Natura 2000". Na razie po większości terenu możemy poruszać się pieszo i rowerem (po powstaniu parku krajobrazowego będzie wiele enklaw niedostępnych dla turystów). I przeżyć niezapomniane chwile, jakich dostarczy nam pobyt w urokliwych zakątkach. Zachęcamy też do wypraw na grzyby w słynne Bory Rzepińskie.

W czasie wędrówki kajakiem przepłyniemy obok użytków ekologicznych, utworzonych dla ochrony roślinności torfowisk i środowisk podmokłych. Znajdują się w górnym biegu rzeki, w okolicy wsi Drzewce. To tylko i wyłącznie informacja, bo na teren rezerwatu można wejść wyłącznie w celach naukowych.
Natomiast na jeziorze Ratno i w strefie przybrzeżnej roślinności utworzono ostoję ptactwa, chroniącą miejsca gniazdowania rzadkich gatunków wodnych. Możemy je podglądać z kajaku lub od strony parkingu PZW. Dobrym miejscem do obserwacji są wzniesienia od północy, na które dotrzemy drogą leśną i w dużej części znakowanym pieszym szlakiem niebieskim. Pozostałością po ciągnących się na dużej przestrzeni Borach Rzepińskich są pomnikowe drzewa. Jedne z okazalszych to dąb w pobliżu kaskady byłego młyna Bełcze i drugi w okolicy wsi Sądów.

Aby poznać piękno przyrody nad Pliszką, musimy nieco oddalić się od rzeki i popatrzeć na nią ze wzniesień lub mostów. Do najciekawszych miejsc należą odkryte przestrzenie: * po lewej stronie, przy stawie Drzewce * wzniesienia po lewej między Drzewcami a rozległą, podmokłą, turzycową łąką * turzycowa łąka, miejsce gniazdowania wielu gatunków ptaków * okolice jeziora Ratno * odcinek od Łapinoga do olchowego lasu za mostem drewnianym * okolice Sądowa i park nadrzeczny * okolice mostu kolejowego za Koziczynem.
W bliskich okolicach Pliszki zostały utworzone parki krajobrazowe: Łagowski, Gryżyński i Krzesiński oraz wiele rezerwatów przyrody.