Zacznijmy od siebie

Prawie roczne doświadczenia kampanii społecznej "Szkoła bez przemocy", którą współtworzymy jako Rada Programowa, pozwalają na sformułowanie rekomendacji dotyczących rozwiązania tego problemu.

Wysiłki ponad 3.000 szkół, które do kampanii przystąpiły i realizują przedsięwzięcia zapobiegające agresji oraz największe od czterech lat ogólnopolskie badania socjologiczne na temat przemocy w szkołach, są odpowiednią podstawą do wskazania niezbędnych działań. Ich kluczowym elementem powinno być dążenie do zbudowania lub odbudowania wspólnoty szkolnej.

Doświadczenia kampanii, badania i nasza wiedza profesjonalna pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że tylko wspólne zaangażowanie: nauczycieli, rodziców i uczniów pozwoli na realizację tego zamierzenia, a tym samym zapobiegnie eskalacji agresji w szkołach. Szkoły nie staną się wspólnotami, nie poradzą sobie z problemami, jeśli najpierw nie wypracują i nie wdrożą zasad akceptowanych przez wszystkich członków społeczności szkolnej.

Działania na rzecz ograniczenia przemocy w szkołach powinny pomagać szkołom w osiągnięciu tego celu. Metody zapobiegania agresji nie uwzględniające elementu budowania wspólnoty szkolnej są naszym zdaniem nieskuteczne.

Szkoły wymagają pomocy, a nie wyłącznie odgórnych zarządzeń i kontroli. Misją kampanii "Szkoła bez przemocy" jest jej zapewnienie. Szkoły i nauczyciele mogą nauczyć się diagnozować zjawisko, zdobywać wiedzę i umiejętności niezbędne w profilaktyce agresji oraz otrzymywać informacje na temat najskuteczniejszych dobrych praktyk.

Wspólnoty szkolne potrzebują też pomocy ze strony władz państwowych i samorządowych, szczególnie po to, by podnosić kwalifikacje zawodowe i rozwijać sieci instytucji wspierających szkoły w przeciwdziałaniu agresji. Dla zmniejszania skali przemocy kluczowe jest także promowanie pozytywnych wzorców zachowań, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Trudno bowiem oczekiwać, że młodzi ludzie, którzy w codziennym życiu, mediach i polityce spotykają się z wszelkimi formami agresji, będą w szkole zachowywali się inaczej.

Przeciwdziałanie agresji w szkołach dorośli powinni zatem zacząć od siebie. Przeciwdziałanie przemocy i agresji w polskich szkołach jest jednym z zasadniczych problemów, przed którym stajemy jako społeczeństwo.

Tylko wspólne, przemyślane, wynikające z doświadczenia i rzetelnej wiedzy oraz długofalowe działania mogą przynieść jego zmniejszenie.

Rada Programowa akcji "Szkoła bez przemocy"