- Chcemy dbać o lokalną pamięć historyczną, propagować wartości, jakie przyniosło to powstanie. Chcemy, by dowiedziało się o nim jak najwięcej młodych ludzi - mówi nam Walenty Kulik. Od niespełna dwóch miesięcy jest on prezesem skwierzyńskiego koła Towarzystwa Przyjaciół Powstania Wielkopolskiego. To już kolejne takie koło na północy Lubuskiego. Działają one już w Gorzowie, w Witnicy. Skwierzyna do tego grona dołączyła pod koniec października. Oprócz pana Walentego w kole działają też inni skwierzynianie: Andrzej Jesionowski, Renata Aksiutin, Żaneta Marchelek.
Powołanie koła ma swoje głębokie uzasadnienie. Skwierzyna znajduje się bowiem na pograniczu Wielkopolski i Ziemi Lubuskiej.
- Wiemy, że stąd do Powstania poszło 16 mieszkańców - mówi Walenty Kulik. Dodaje, że pamięć o Powstaniu była żywa także po II wojnie światowej: - Do 1953 r. przy prezydium miasta istniało koło Powstańców Wielkopolskich. Z kolei do 1960 r. na starym cmentarzu przy ul. Międzyrzeckiej była zbiorowa mogiła powstańców. Dziś w Skwierzynie mamy zlokalizowane groby dwóch powstańców - mówi skwierzynianin.
Kulik wspomina on też o obelisku z tablicą pamiątkową, który znajduje się na terenie skwierzyńskiego garnizonu.
- W Skwierzynie jest sprzyjający klimat do działalności na rzecz lokalnego patriotyzmu. Mówią o tym nazwy ulic jak Paderewskiego czy Powstańców Wielkopolskich, jest też odsłonięty cztery lata temu Pomnik Niepodległości, który jednocześnie jest pomnikiem powstańców - wylicza pan Walenty.
Hitlerowcy mordowali Wielkopolan
- Jest też i tragiczna nieszczęśliwa karta pamięci. To utworzony w pierwszych dniach II wojny światowej hitlerowski obóz karny gestapo, w którym więziono i mordowano mieszkańców z 32 przygranicznych miejscowości Wielkopolski. Te osoby zostały pogrzebane w bezimiennych „dołach śmierci” w okolicznym kompleksie leśnym (w skrócie: chodzi o las pomiędzy Skwierzyną a Przytoczną).
- Pochówki do dziś nie zostały odkryte. Czekają aż wreszcie to się stanie - mówi pan Walenty. Doprowadzenie do odnalezienia tych pochówków to oczywiście jedno z celów, jakie stawia sobie skwierzyńskie koło przyjaciół Powstania Wielkopolskiego. A czym poza tym chce się ono zajmować?
Jedyne takie powstanie
- Cały czas sprawdzamy, czy na naszych cmentarzach, także w pobliżu Skwierzyny, są pochowani kolejni powstańcy. Chcemy też nawiązać współpracę ze szkołami, harcerzami, żołnierzami, Instytutem Pamięci Narodowej czy z Archiwum Państwowym. Zależy nam też na pozyskiwaniu wolontariuszy i nowych członków - mówi pan Walenty. Ma nadzieję, że chętnych do tego spotka już w poświąteczny wtorek. 27 grudnia przypada 104. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Tego dnia o 11.00 nastąpi złożenie kwiatów pod Pomnikiem Powstańców Wielkopolskich. Będzie też okazja do okolicznościowego spotkania. Z kolei po złożeniu kwiatów w Skwierzyńskim Ośrodku Kultury i bibliotece miejskiej zostaną otwarte dwie wystawy poświęcone powstanie.
Powstanie Wielkopolskie trwało 52 dni. Zakończyło się 16 lutego 1919 r. Było jedynym tak dużym udanym powstaniem w Polsce. Doprowadziło do wyzwolenia spod władzy niemieckiej prawie całej Wielkopolski.
Czytaj również:
Powstanie Wielkopolskie to część historii Lubuskiego - mówi GL Prezydent Andrzej Duda
Krzysztof Bosak i Anna Bryłka przyjechali do Leszna
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
