Gdy praca zawodowa zniszczy nasze zdrowie

Po latach pracy w ciężkich lub szkodliwych warunkach, możemy nabawić się różnych schorzeń, które uznane mogą zostać za chorobę zawodową. Ale droga do otrzymania za to różnych świadczeń też jest uciążliwa.

Nauczyciele narażeni są m.in. na guzki głosowe, górnicy na pylicę, pilarze na chorobę wibracyjną, piekarze na nieżyt nosa, a dentyści na zapalenie stawów nadgarstków. Nie wszystkie jednak tego rodzaju schorzenia automatycznie zostają uznane za chorobę zawodową. Muszą znajdować się na ministerialnej liście i być spowodowane przez szkodliwe czynniki czy uciążliwość naszej pracy.

Lekarski labirynt
Jeśli stwierdzimy u siebie jakieś niepokojące objawy, powinniśmy poradzić się lekarza rodzinnego. Warto od razu zainteresować się historią choroby, przypomnieć sobie czy już kiedyś z tego powodu się nie leczyliśmy. Jeśli lekarz pierwszego kontaktu podzieli nasze obawy, da nam skierowanie do poradni chorób zawodowych. Poradnie takie znajdują się w wojewódzkich ośrodkach medycyny pracy. Tam zostaniemy szczegółowo zbadani, lekarz zwróci się także do zakładu pracy o dane na temat warunków w jakich pracowaliśmy. Może też zlecić powiatowej inspekcji sanitarnej ocenę narażenia zawodowego, występującego w firmie. Na tej podstawie wyda decyzję o uznaniu naszego schorzenia za chorobę zawodową, zgodnie z oficjalną listą takich chorób. Decyzję przekaże powiatowej inspekcji sanitarnej, właściwej dla siedziby zakładu pracy, a także inspekcji pracy. Jeśli decyzja lekarza z poradni zawodowej będzie dla nas negatywna, w ciągu 14 dni możemy złożyć odwołanie do branżowej placówki klinicznej lub Instytutu Medycyny Pracy. Jedynie w przypadku żółtaczki i innych chorób zakaźnych, odwołanie można skierować do poradni lub oddziału chorób zakaźnych szpitala wojewódzkiego

Decyduje sanepid

Inspekcja sanitarna przeprowadzi tzw. dochodzenie epidemiologiczne. Zaprosi nas na rozmowę, przeanalizuje dokumentację medyczną, oceni też warunki pracy w firmie i narażenie innych pracowników. Przed wydaniem decyzji powiadomi nas o wynikach. Możemy wtedy zapoznać się z całą dokumentacją, wnieść uwagi, dołączyć dodatkowe dokumenty czy wyniki badań. Dopiero jeśli powiatowa inspekcja sanitarna uzna nasz przypadek za chorobę zawodową, możemy rozpocząć starania o odszkodowanie czy rentę.

Jak się odwoływać

Zakład pracy może się odwołać od decyzji sanepidu i ma na to 14 dni. Tyle samo czasu mamy my, jeśli decyzja powiatowego sanepidu będzie dla nas niekorzystna. Odwołania kieruje się do wojewódzkiej inspekcji sanitarnej za pośrednictwem inspekcji powiatowej. Inspekcja powiatowa może zmienić swoją decyzję, ale jeśli ją podtrzyma, wtedy sprawą zajmie się inspekcja wojewódzka. Może ona uchylić decyzję inspekcji powiatowej i skierować sprawę do ponownego rozpoznania. Jeśli wyda decyzję pozytywną, wtedy otwiera się przed nami droga po zasiłek, odszkodowanie czy rentę. Jeśli odmówi jednak uznania naszego schorzenia za chorobę zawodową, wtedy w ciągu 30 dni możemy odwołać się od tej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasiłek albo renta

Z decyzją potwierdzającą chorobę zawodową możemy ubiegać się w ZUS o zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie lub rentę inwalidzką. Odszkodowanie możemy otrzymać dopiero po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. ZUS może nam przyznać rentę inwalidzką maksymalnie na pięć lat, chyba że nie rokujemy wcześniejszego odzyskania zdolności do pracy, lub rentę szkoleniową na pół roku, abyśmy w tym czasie zdobyli inne kwalifikacje i pracę. Jeśli nie zgadzamy się na wysokość przyznanego odszkodowania lub odmowę przyznania renty, od decyzji ZUS przysługuje nam odwołanie do sądu pracy. Jeśli ZUS nie przyzna nam renty, będziemy musieli dalej pracować, tyle że nie na stanowisku, którego warunki wpędziły nas w chorobę. Pracodawca będzie nam musiał dać inną pracę i jeśli wynagrodzenie będzie niższe, będzie musiał płacić nam przez pół roku dodatek wyrównawczy.

ZAPAMIĘTAJ
1. pierwszy potwierdza chorobę zawodową lekarz z ośrodka medycyny pracy

2. ostateczna decyzja o uznaniu naszego schorzenia za chorobę zawodową, należy do powiatowej inspekcji sanitarnej

3. w razie odmowy uznania choroby zawodowej odwołać się należy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

4. po stwierdzeniu choroby zawodowej możemy ubiegać się o zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie lub rentę inwalidzką.

PODSTAWA PRAWNA Kodeks pracy, art. 235