Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:
a) jest niezdolny do pracy,
b) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
c) niezdolność do pracy powstała w tych okresach (z pewnymi wyjątkami) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Niezdolność do pracy
Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.
Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
Za częściowo niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji.
Staż ubezpieczeniowy
Wymagany okres zatrudnienia określa się w zależności od wieku ubezpieczonego, w którym stał się niezdolny do pracy.
Okres ten wynosi:
a) 1 rok, jeśli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat,
b) 2 lata - w wieku od 20 do 22 lat,
c) 3 lata - w wieku od 22 do 25 lat,
d) 4 lata - w wieku od 25 do 30 lat,
e) 5 lat - w wieku powyżej 30 lat.
Okres pięciu lat, w odniesieniu do osób powyżej 30. roku życia, musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
Jeśli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu sześciu miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał okresy składkowe i nieskładkowe bez przerwy lub z przerwami nie przekraczającymi sześciu miesięcy (art. 58 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach).
Jeśli ubezpieczony spełni trzy wymagane warunki, a niezdolność do pracy jest trwała, uzyska prawo do renty stałej. Jeśli jednak niezdolność do pracy jest okresowa, to będzie mu przysługiwała renta okresowa, przez czas określony w decyzji ZUS-u.
Na szkolenie
Jeśli ubezpieczony spełni warunki wymagane do przyznania renty i uzyska orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, może otrzymać rentę szkoleniową.
Renta przyznawana jest na sześć miesięcy z możliwością przedłużenia o 30 miesięcy na wniosek starosty.
Okres sześciu miesięcy może ulec skróceniu, jeśli przed jego upływem starosta zawiadomi organ rentowy o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu lub o tym, że osoba zainteresowana nie poddaje się przekwalifikowaniu zawodowemu.
W razie orzeczenia o celowości przekwalifikowania zawodowego organ rentowy wydaje decyzję o przyznaniu renty szkoleniowej na okres sześciu miesięcy i kieruje zainteresowanego do powiatowego urzędu pracy w celu poddania się przekwalifikowaniu zawodowemu.
Na wniosek starosty organ rentowy wydaje decyzję o przedłużeniu prawa do renty szkoleniowej na okres wskazany w tym wniosku.
Organ rentowy ponownie kieruje zainteresowanego do lekarza orzecznika, jeżeli starosta zawiadomi o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu.
Jakie pieniądze
Wysokości rent są następujące:
2 24 proc. kwoty bazowej,
2 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
2 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych,
2 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 lat stażu, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat.
Badania lekarskie
Najniższe renty
Wysokość najniższych rent z tytułu całkowitej i częściowej niezdolności do pracy od 1 marca br. wynosi:
Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Lekarz orzecznik ocenia niezdolność do pracy, jej stopień, a także dokonuje ustaleń dotyczących:
a) daty powstania niezdolności do pracy,
b) trwałości lub przewidywanego okresu trwania niezdolności do pracy,
c) związku przyczynowego niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami,
d) niezdolności do samodzielnej egzystencji,
e) celowości przekwalifikowania zawodowego.
Od orzeczenia lekarza nie przysługuje odwołanie. Orzeczenie to stanowi jedynie podstawę dla organu rentowego (ZUS-u) do wydania decyzji w sprawie świadczeń. I od tej decyzji można odwołać się do sądu.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
