Czosnaczek
Czosnaczek jest pospolitą rośliną, ale nie w całej Polsce. Rośnie przede wszystkim na niżu, na terenach lekko zacienionych, z gliniastą ziemią. Ponieważ lubi ziemie bogate w azot, chętnie wprowadza się na nawożone grządki. Ma dwa rodzaje liści – jednego roku pojawiają się zebrane w rozetę, drugiego wyrasta pęd kwiatowy, i najczęściej właśnie wtedy identyfikujemy tę roślinę.
Liście czosnaczka mają charakterystyczny czosnkowy zapach i smak. Można wykorzystywać jego liście (na surowo lub po obgotowaniu, jak szpinak). Najlepiej je zbierać, zanim roślina zacznie kwitnąć.
Czosnaczek ma również właściwości prozdrowotne (m.in. bakterio- i grzybobójcze, rozkurczowe, pomaga obniżać ciśnienie krwi). Działa też korzystnie na skórę i wzmacnia włosy oraz paznokcie.
Czosnek niedźwiedzi
Czosnek niedźwiedzi to dość szczególna roślina. Jest pyszna, odżywcza, a ostatnio stała się wręcz modna. Problem w tym, że czosnek niedźwiedzi rośnie chętnie tylko w niektórych częściach Polski. Na południu, w rejonach podgórskich często pojawia się w ogrodach sam i rośnie „jak chwast”. W innych regionach nie ma go niemal wcale. Jest pod częściową ochroną i dziko rosnący można zbierać tylko w trzech województwach, w dodatku mając pozwolenie.
Jeśli jednak mieszkamy na południu i czosnek zjawi się nieproszony na naszych grządkach, potraktujmy go jak cenną roślinę, którą jest.
Młode liście czosnku są bardzo smaczne i można je jeść na różne sposoby. Kiedyś był bardziej ceniony niż zwykły czosnek i wierzono, że to właśnie on przywraca siły niedźwiedziom po śnie zimowym (stąd nazwa). Czosnek niedźwiedzi działa korzystnie m.in. na układ krwionośny, obniża ciśnienie krwi, poprawia trawienie, pomada w dolegliwościach układu oddechowego, ma też właściwości bakteriobójcze.
Gwiazdnica
Gwiazdnicę zna chyba każdy, kto ma grządki. Ta roślina ma niewielkie wymagania, ale lubi ziemię bogate w azot, więc chętnie osiedla się między warzywami. Jednak w przeciwieństwie do większości roślin uprawnych kiełkuje już przy 2ºC i jako pierwsza zieleni się na rabatach. Przez to może utrudniać wzrost delikatniejszym roślinom uprawnym.
Gwiazdnicę warto potraktować jako wczesną jarzynkę (można ją zbierać wczesną wiosną, a często nawet zimą). Jada się ją najlepiej po krótkim obgotowaniu. Zawiera m.in. sporo witamin i soli mineralnych. Gwiazdnica korzystnie działa na pracę wątroby i naczynia krwionośne, ma też m.in. działanie ściągające, moczopędne, wykrztuśne. Stosuje się ją także w kosmetyce.
Jasnota
W Polsce pospolicie rośnie kilka gatunków tej rośliny (m.in. jasnota biała - na zdjęciu, różowa, purpurowa). Niekiedy nazywa się je pokrzywą, bo rzeczywiście nieco ją przypominają, ale nie mają parzących włosków.
Młode liście jasnoty białej można jeść przyrządzone jak szpinak, ale te rośliny mają też właściwości lecznicze. Napary z nich m.in. łagodzą dolegliwości związane z menstruacją, ale wspomagają też pracę układu moczowego i trawiennego, są stosowane także w leczeniu przeziębień i infekcji gardła.
