ESP Młoty – nowa elektrownia szczytowo-pompowa zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Polski

W październiku 2023 r. PGE Polska Grupa Energetyczna i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podpisały umowę inwestycyjną na finansowanie budowy elektrowni szczytowo-pompowej w Młotach. Planowana moc magazynu zielonej energii to 1050 MW.

To kolejny z projektów PGE związany z transformacją energetyczną i realizacją przyjętej strategii. Elektrownie szczytowo-pompowe, takie jak ta planowana w Młotach, stanowią ważny element stabilności pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz są wsparciem dla rozwoju odnawialnych źródeł energii.

Magazyny energii to urządzenia służące do przechowywania energii. W kontekście odnawialnych źródeł energii umożliwiają magazynowanie energii elektrycznej, kiedy jej produkcja przeważa nad jej zużyciem. W związku z trwającą transformacją energetyczną i rozwojem mocy odnawialnych, elektrownie szczytowo – pompowe, umożliwiające magazynowanie energii, zyskują na znaczeniu. Przy bardzo wysokiej produkcji energii z wiatru lub słońca, mogą przechowywać jej nadmiar i oddawać ją do sieci, gdy jej produkcja jest niska. Niezawodność i efektywność takich elektrowni decyduje również o tym, że stanowią one ważny element przemian sektora i rozwoju zielonej energetyki.

Elektrownie szczytowo-pompowe (ESP) to magazyny energii pozwalające na jej przechowywanie przez długi czas. Działają wykorzystując dwa zbiorniki wody położone na różnych poziomach. Aby zmagazynować energię, woda jest przepompowywana z dolnego zbiornika do górnego. Następnie, aby wytworzyć energię, woda jest spuszczana z górnego zbiornika do dolnego. Powoduje to, że jej energia potencjalna zamienia się na energię kinetyczną, która napędza turbinę i generator. W ten sposób powstaje energia elektryczna. W związku ze zwiększonym rozwojem odnawialnych źródeł energii (OZE), takich jak instalacje fotowoltaiczne, czy farmy wiatrowe, konieczny jest rozwój magazynów energii. Jest to spowodowane tym, że produkcja energii z OZE nie zawsze pokrywa się z zapotrze¬bowaniem na nią. OZE dostarczają energię, tylko wówczas, kiedy występują określone warunki pogodowe, tj. świeci słońce lub wieje wiatr. Stąd też wynika potrzeba jej magazy¬nowania, aby można ją było wykorzystywać w okresie, gdy wystąpi na nią zwiększone zapotrzebowanie. Do tego potrzebne są elektrownie szczytowo-pompowe, które są obecnie najbardziej dojrzałą formą magazynowania energii. Charakteryzują się niezwykle długim czasem eksploatacji. Budowa ESP jest działaniem komplementarnym prowadzącym do zwiększania udziału OZE w związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego.

ESP pełną moc osiągają w zaledwie kilka minut, dzięki czemu są w stanie szybko reagować na zmiany zapotrzebowania na energię. Mogą bardzo szybko zastąpić w systemie blok energetyczny, który został nagle odstawiony, a także zadziałać w przypadku awarii czy zakłóceń w funkcjonowaniu sieci przesyłowej. Pełnią zatem rolę interwencyjną.

Dużą zaletą elektrowni szczytowo-pompowych jest także to, że dzięki specyfice swojej konstrukcji nie emitują one hałasu. Wszelkie rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne tych obiektów znajdują się bowiem pod ziemią. Jednocześnie takie elektrownie pełnią także funkcję zbiorników retencyjnych, chroniących przed powodzią oraz atrakcji wzbogacającej walory turystyczne regionu.

Budowa ESP Młoty jest kluczowa dla przeprowadzenia skutecznej transformacji energetycznej w Polsce. Inwestycja zapewni bezpieczne dostawy energii elektrycznej na południu Polski, pozwalając jednocześnie w tych regionach na rozwój odnawialnych źródeł energii. Lokalizacja w Młotach cechuje się bardzo dobrymi wskaźnikami terenowymi, jak również istniejącą już infrastrukturą w postaci sztolni, które można wykorzystać przy budowie nowego magazynu zielonej energii „Młoty”. W ramach projektu PGE zostaną wybudowane dwa zbiorniki wodne (dolny na rzece Bystrzyca, a drugi we wsi Spalona), które będą pełnić dodatkowo funkcję przeciwpowodziową oraz utrzymania retencji wód na w regionie. Współistnienie źródeł odnawialnych i magazynów energii umożliwia powstanie stabilnych i przewidywalnych źródeł energii w systemie energetycznym. Zakończenie inwestycji jest planowane na 2030 r. Dobór nowoczesnych technologii oraz odpowiednich rozwiązań technicznych i budowlanych zapewni niezakłóconą pracę ESP Młoty przez co najmniej 40 lat.

– Magazyn Zielonej Energii Młoty to obecnie największa tego typu inwestycja w Polsce. Jej realizacja nie tylko wesprze krajową transformację energetyczną, ale także ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w Polsce. Elektrownie szczytowo-pompowe to jedyna jak dotąd technologia wielkoskalowego magazynowania energii, która pozwala akumulować ogromne ilości energii ze źródeł odnawialnych, a następnie, w bardzo krótkim czasie, oddać je do sieci. Dzięki tej inwestycji nie tylko zwiększymy możliwości realizowania zielonych inwestycji, ale też wykorzystania energii pochodzącej z OZE – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.