Pani Janina będzie miała ustaloną emeryturę na nowych zasadach, tzw. kapitałową. Do jej wyliczenia bierze się już nie długość okresów pracy i ubezpieczenia, tylko właśnie kapitał początkowy i wartość składek, gromadzonych od 1999 r. na indywidualnych kontach. Nowe zasady dotyczą osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które na 31 grudnia 1999 r. były ubezpieczone co najmniej pół roku i jeden dzień. Kryterium wiekowe się nie zmieni i aby przejść na emeryturę, kobiety muszą ukończyć 60 lat, a mężczyźni 65 lat. Osoby urodzone wcześniej, emeryturę będą otrzymywały na starych zasadach.
JAK SIĘ WYLICZA
Kapitał to nic innego, jak hipotetyczna emerytura wyliczona z naszych lat pracy sprzed 1999 r. Do obliczenia bierze się wynagrodzenia:
* z 10 kolejnych przepracowanych lat z przedziału lat 1980 - 1998
* z wybranych ze stażu pracy dowolnych 20 lat, w których uzyskiwaliśmy najwyższe zarobki
* z faktycznego okresu zatrudnienia, jeśli pracowaliśmy krócej niż 10 lat
* z faktycznego okresu zatrudnienia, jeśli urodziliśmy się przed 31 grudnia 1968 r. i z powodu studiów nie mamy 10 lat pracy.
Nasz kapitał będzie co roku waloryzowany. Gdy będziemy odchodzili na emeryturę, do kapitału dodane zostaną zgromadzone od 1999 r. na naszym koncie w ZUS składki, które również będą zwaloryzowane. Suma podzielona przez średnią długość trwania życia 62- letniej osoby, stanowić będzie naszą emeryturę z I filara, o ile nie należymy do otwartego funduszu emerytalnego. Bo jeśli należymy, a dotyczy to wszystkich urodzonych po 1968 r., to do emerytury doliczone zostaną jeszcze pieniądze zgromadzone w II filarze. Bez względu na datę złożenia wniosku o ustalenie kapitału, będzie on wyliczony na 1 stycznia 1999 r.
JAKIE DOKUMENTY
Do wyliczenia przez ZUS naszego kapitału początkowego, musimy przedstawić wniosek z podstawowymi załącznikami Rp -7 o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz Rp-6 o okresach składkowych i nieskładkowych. Jeśli pracowaliśmy w jednej firmie i ona nadal istnieje, ZUS nie będzie miał kłopotu z uzyskaniem od niej naszych dokumentów płacowych. Ale jeśli pracowaliśmy w kilku firmach i niektóre z nich nie istnieją, potrzebne świadectwa pracy i zaświadczenia o zarobkach musimy skompletować sami. Może to być także legitymacja ubezpieczeniowa, z wpisami o pracy i zarobkach. Niektóre okresy pracy można też potwierdzić zeznaniami świadków.
Musimy także przedstawić potwierdzenie okresu nauki w szkole wyższej, książeczkę wojskową lub zaświadczenie z WKU o służbie wojskowej, odpisy aktów urodzenia dzieci, zaświadczenia o okresie pobierania zasiłku chorobowego czy dla bezrobotnych, o pobycie na urlopie bezpłatnym, wychowawczym czy pracy za granicą.. Pamiętajmy - jeśli nie udowodnimy zarobków nawet z 10 lat pracy, ZUS przyjmie w brakujących latach ówczesne najniższe wynagrodzenie.
GDZIE SZUKAĆ DOKUMENTÓW
Najlepiej zacząć od ZUS, który ma wykaz ponad 8 tys. zlikwidowanych firm, z adresami archiwów w których przechowywane są ich dokumenty. Baza ta jest zamieszczona w internecie http://www.zus.pl/niusy/zlikwzak.htmhttp://www.zus.pl/swiadcze/emer012.htm na stronie ZUS Baza zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy. Szukać też można w Archiwum Państwowym Dokumentacji Osobowej i Płacowej z siedzibą w Milanówku w województwie mazowieckim, 05-822 Milanówek, ul. Stefana Okrzei 1, skr. pocz.164; adres internetowy: http://www.milanowek.ap.gov.pl/.
ZUS ma również wykazy zasobów archiwum Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego, a także prywatnych składnic akt lubuskich firm. Akta firm, których organem założycielskim był wojewoda są w LUW, pracownicy byłych PGR-ów powinni ich szukać w oddziałach Agencji Nieruchomości Rolnych, a zatrudnieni w spółdzielniach pracy - w Krajowej Radzie Spółdzielczej w Warszawie. Warto poszukać także kolegów i znajomych z lat pracy, bo może oni wiedzą gdzie są akta firmy.
PRZELICZENIE I DZIEDZICZENIE
Nawet jeśli już ZUS wyliczy nam kapitał, w każdej chwili możemy donieść odnalezione dokumenty i domagać się ponownego jego przeliczenia. Możliwość taką mają też matki, którym kapitał wyliczono przed lipcem 2004 r., a które były wtedy na urlopie wychowawczym. Jeśli sami nie dożyjemy do emerytury, wyliczony kapitał nie wejdzie do spadku po nas. Będzie on jednak podstawą wyliczenia renty rodzinnej na uczące się dzieci oraz niepracującą żonę w wieku powyżej 50 lat.
JAKIE SĄ SKUTKI BRAKU KAPITAŁU
Nie warto odkładać w nieskończoność wyliczenia kapitału, gdyż jego brak znacznie wydłuży okres oczekiwania na załatwienie wniosku o emeryturę. ZUS wyliczy nam kapitał początkowy z urzędu, na podstawie dokumentów, jakie przedstawimy do wyliczenia emerytury czy renty. Kapitał jest też ważny dla osób pracujących w warunkach szczególnych, które utraciły prawo do emerytur pomostowych. Zamiast tego po przejściu na emeryturę będą miały doliczoną rekompensatę, zwiększającą wartość kapitału początkowego. Osoby urodzone po 1949 r., które przejdą na tzw. emeryturę mieszaną, przyznawaną do 2014 r. i wyliczaną częściowo ,,po staremu'', a częściowo ,,po nowemu'', także powinny zadbać o kapitał, który brany będzie pod uwagę do ustalenia emerytury.
KTO MUSI SAM ZEBRAĆ DOKUMENTY
Wniosek do ZUS z kompletem dokumentów o ustalenie kapitału początkowego, przekazać muszą samodzielnie:
* osoby utrzymujące się z zasiłku dla bezrobotnych i z opieki społecznej
* renciści oraz osoby otrzymujące zasiłek lub świadczenie przedemerytalne
* osoby prowadzące działalność gospodarczą i ich współpracownicy
* osoby przebywające za granicą i nie objęte ubezpieczeniem społecznym w Polsce.
GDZIE PYTAĆ
W ZUS w Zielonej Górze tel. 68 455 90 81, w Gorzowie Wlkp. 95 739 51 70.
Czytaj też:
Jak będą liczone nowe emerytury
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
