Dobrowolnie lub sądownie

Dziecko, nawet pełnoletnie, które nie jest w stanie utrzymać się samo, ma prawo do alimentów od rodziców. Ale może także domagać się ich od dziadków. Obowiązek alimentacyjny między małżonkami istnieje nie tylko w czasie małżeństwa, ale również po orzeczeniu separacji lub rozwodu. Alimentów od brata może domagać się żyjąca w niedostatku siostra, a od dzieci starsi i schorowani rodzice, którym niskie emerytury nie wystarczają na opłacenie wydatków na wyżywienie czy leki.

Dobrowolnie lub sądownie

Alimenty płacić można dobrowolnie, na podstawie umowy zawartej bezpośrednio między krewnymi. Taka umowa powinna zawierać przede wszystkim wysokość płaconych alimentów, termin i sposób wypłaty, sankcje w razie opóźnień czy zaprzestania wypłaty. Spisanie takiej umowy ułatwi ewentualne dochodzenie roszczeń przed sądem. W praktyce najczęściej alimentów dochodzi się przed sądem. Pozew należy skierować do sądu rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów bądź zobowiązanej do ich płacenia. Składający pozew zwolniony jest z kosztów sądowych. W pozwie należy określić wysokość żądanych alimentów, co nie znaczy, że taką właśnie kwotę sąd przyzna. Sąd bierze bowiem pod uwagę zarówno potrzeby życiowe osoby ubiegającej się o alimenty, jak i uzyskiwane zarobki oraz majątek i możliwości osoby zobowiązanej do ich płacenia. Roszczenie o zmianę wysokości zasądzonych alimentów, przedawnia się z upływem trzech lat. W tym czasie każda ze stron może wystąpić o podwyższenie lub obniżenie alimentów.

Na dzieci

Najczęściej o alimenty na małoletnie dziecko występuje się wtedy, gdy rodzice się rozstają. W imieniu dziecka pozew składa rodzic, który dziecko będzie wychowywać. Sąd przyznaje alimenty niezależnie od tego, czy orzeczony został rozwód, separacja lub unieważnienie małżeństwa. Jeśli w pozwie rozwodowym strona nie domaga się alimentów na dziecko, zostaną ona zasądzone z urzędu. O alimenty na dziecko ubiegać się można także w czasie trwania małżeństwa, gdy ojciec lub matka nie chcą ponosić kosztów jego utrzymania i wychowania. Matka może domagać się także alimentów na dziecko od mężczyzny, który nie jest jej mężem, ale jest biologicznym ojcem dziecka. Musi to być jednoczesny pozew o ustalenie ojcostwa i alimenty. Rodzice nie mogą zmuszać dziecka aby poszło do pracy, a nie na studia. Dziecko po ukończeniu 18 lat samo może wystąpić z pozwem o alimenty od rodziców. Tylko sąd może zwolnić rodziców z obowiązku alimentacyjnego wobec pełnoletniego dziecka.

Od małżonków

ZAPAMIĘTAJ!

1Dziecko ma prawo do alimentów od rodziców nawet jeśli jest pełnoletnie, ale nie jest w stanie się utrzymać bo się uczy lub jest niepełnosprawne.
2Jeśli po rozwodzie sytuacja finansowa żony się pogorszyła, może żądać alimentów od byłego męża.
3Pozew o alimenty należy kierować do sądu rejonowego, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o nie, bądź zobowiązanej do płacenia alimentów.
4Składający pozew o alimenty zwolniony jest z kosztów sądowych.

Po rozwodzie alimentów z powodu niedostatku żądać może ten małżonek, który nie został uznany za jedynego winnego rozpadu małżeństwa. Ale jeśli małżonek zostanie uznany za całkowicie niewinnego rozkładu pożycia, wówczas wcale nie musi znajdować się w niedostatku, aby domagać się alimentów od byłego małżonka. Obowiązek alimentacyjny wobec rozwiedzionego małżonka wygasa z chwilą zawarcia przez niego nowego małżeństwa. Jeśli jednak alimenty płacić musiał małżonek, którego sąd nie uznał za winnego rozpadu małżeństwa, wówczas obowiązek ten wygasa po pięciu latach. Każdy wyrok alimentacyjny otrzymuje rygor natychmiastowej wykonalności. Jeśli zobowiązany do płacenia alimentów nie wywiązuje się z tego lub opóźnia wypłatę, wyrok należy skierować do egzekucji komorniczej.