Mirra, kadzidło i złoto to nie tylko cenne dary od Trzech Króli. To także skuteczne leki i kosmetyki. Poznaj ich zdrowotne właściwości

Obchodzone 6 stycznia święto Objawienia Pańskiego, inaczej Epifanii (gr. επιφάνεια epifaneia – objawienie, ukazanie się), potocznie zwane świętem Trzech Króli upamiętnia objawienie się Boga człowiekowi. Ukazane jest to w biblijnej scenie oddania pokłonu i złożenia darów nowonarodzonemu Jezusowi Chrystusowi przez Trzech Króli. Dokładnie nie wiadomo kim byli ci królowie, czy w ogóle byli królami i władcami, ani czy na pewno było ich trzech, w polskim tłumaczeniu Biblii określani są także mianem „Astrologów”, „Magów” lub „Mędrców ze Wschodu”.

Trzej Królowie, którym dopiero w średniowieczu nadano imiona Kacper, Melchior i Baltazar, chociaż w Biblii się one nie pojawiają, przynieśli Jezusowi w darze mirrę, kadzidło i złoto. Z powodu ilości darów przekazy mówią o właśnie trzech mędrcach, choć w Ewangelii nie jest podana żadna liczba:

Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; padli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. (Mt 2,1-11)

Dary od Trzech Króli w czasach narodzin Chrystusa były towarami luksusowymi, a więc naprawdę bardzo cennymi skarbami. Złoto jest nam dobrze znane i do tej pory uznawane za najcenniejszy kruszec. Natomiast mirra i kadzidło posiadały taką samą wartość co złoto i były najcenniejszym towarem Bliskiego Wschodu. Wszystkie trzy dary mędrców kojarzone są z północną Arabią, skąd w domysłach pochodzili magowie.

Dary Trzech Króli mają znaczenie symboliczne: złoto oznacza bogactwo i władzę nad światem, kadzidło boskość i kapłańską godność, a mirra ludzką naturę Jezusa i gorycz życia, a także zapowiedź Jego męczeńskiej śmierci. Jednak te drogocenne i symboliczne dary już od starożytności były cenione także jako skuteczne leki stosowane w medycynie na wiele różnych dolegliwości.

Złoto to najbardziej znany i ceniony do tej pory kruszec, który w czasach Chrystusa był uznawany głównie za najdroższą walutę oraz materiał do wyrobu biżuterii dla najbogatszych. Jednak złoto już w starożytności służyło także do celów medycznych i pielęgnacyjnych. Legenda głosi, że piękna władczyni Egiptu Kleopatra już na ok. 50 lat przed Chrystusem stosowała złoto w pielęgnacji swojej urody. Na noc zakładała złotą maskę, dzięki której jej cera była nieskazitelnie gładka, rozświetlona i świeża.

Obecnie jako ekskluzywny zabieg stosuje się tzw. sekret Kleopatry, który polega na nałożeniu na skórę twarzy maseczki z nanocząsteczkami 24-karatowego złota. Dzięki temu złoto wnikając w skórę zwiększa produkcję elastyny i kolagenu. Skóra staje się więc napięta i rozświetlona, a zmarszczki wygładzone. Złoto działa też przeciwzapalnie i bakteriobójczo. Wspomaga też powstawanie naczyń krwionośnych w skórze, dzięki czemu jest ona lepiej odżywiona oraz nawodniona. Drobinki złota dodawane są także do kosmetyków kolorowych takich jak pudry czy cienie do powiek, ponieważ pięknie rozświetlają cerę i dodają jej młodzieńczego blasku oraz wyrównują koloryt.

Kadzidło kojarzy nam się ze spalaną w czasie świąt mieszanką wydzielającą intensywny zapach, którym okadza się ołtarz. Jednak kadzidło, które podarowali Jezusowi Trzej Królowie ma zupełnie inny zapach. W starożytności było ono towarem luksusowym, ponieważ pozyskiwanie go było bardzo trudne. Dawne przekazy mówią, że kadzidło było na wagę złota, co dosłownie oznaczało, że 1 g kadzidła był wart 1 g złota.

Kadzidło, inaczej olibanum, to żywica z drzew kadzidłowca (z rodziny Boswellia sacra) rosnących na terenie północnej Afryki i Bliskiego Wschodu. Żywica ma postać jasnożółtych grudek, a w czasie spalania wydziela silny cytrusowy, słodki zapach. Było ono używane do okadzania świątyń, a także jako odświeżacz powietrza w bogatych domach starożytnych Greków i Rzymian, dokąd było sprowadzane. Znane były również lecznicze właściwości kadzidła takie jak działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe, odkażające i ułatwiające gojenie ran. Dlatego stosowane było w postaci maści na rany, do pielęgnacji jamy ustnej oraz w postaci inhalacji na infekcje górnych dróg oddechowych i objawy astmy.

Wdychanie oparów kadzidła działa również kojąco na układ nerwowy, uspokajająco, a nawet poprawia samopoczucie. Współczesne badania udowodniły, że zawarte w kadzidle seskwiterpeny zwiększają natlenienie mózgu nawet o 28 proc. Dlatego można je wykorzystywać w aromaterapii jako środek wspomagający uczenie się, poprawiający pamięć i koncentrację oraz łagodzący napięcie emocjonalne. Reguluje również gospodarkę hormonalną i zwiększa odporność organizmu. Wykorzystuje się je także w produkcji kosmetyków szczególnie przeciwzmarszczkowych oraz perfum zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.

Mirra ma podobne właściwości do kadzidła. Jest to również żywica, ale otrzymywana z drzew i krzewów należących do rodzaju balsamowiec (głównie Commiphora myrrha lub Commiphora gileadensi). Balsamowce występują w południowej Afryce, na Półwyspie Arabskim i w Indiach. Mirra ma gorzki smak, ciemniejszy od kadzidła kolor o barwie brunatnej lub czerwonozłotej, a jej zapach również jest słodki, ale nieco świeższy i przypomina połączenie pomarańczy z cynamonem.

Mirra używana była w starożytnym Egipcie do balsamowania zwłok (tak jak kadzidło), a Żydzi stosowali ją do namaszczeń. Mirra ma właściwości antyseptyczne, przeciwbólowe, antybakteryjne, przeciwzapalne i antyoksydacyjne głównie dzięki zawartym w niej składnikom takim jak terpeny i seskwiterpeny. Wdychanie olejku eterycznego mirry uspokaja, koi emocje i poprawia nastrój. Aromaterapia łagodzi także stany zapalne górnych dróg oddechowych.

Olejek eteryczny stosowana jest także jako składnik kosmetyków do pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej. Stosowany na skórę wspomaga gojenie ran, łagodzi ból stawów i egzemę. Pozytywnie wpływa także na żeński układ rozrodczy i pracę tarczycy, sprawdzi się w pielęgnacji jamy ustnej zwłaszcza w przypadku krwawiących dziąseł, stanów zapalnych i nieświeżego oddechu.