Nietoperze, czyli nocni sprzymierzeńcy człowieka

Nietoperze to dla większości ssaki o komicznym, żeby nie powiedzieć - przerażającym wyglądzie. Nocny tryb życia jaki prowadzą, a także rozliczne wzmianki w literaturze przedstawiające te zwierzęta jako upiorne postacie, które tylko czyhają na ludzką krew sprawiły, że wielu z nas boi się tych latających i niezwykle pożytecznych ssaków.

Czy wiecie, że w Polsce naliczono aż 26 gatunków nietoperzy? Wszystkie są związane ze środowiskiem leśnym i wszystkie podlegają ścisłej ochronie. Nietoperze to jedyne ssaki, które potrafią latać, a za sprawą tzw. echolokacji wyśmienicie orientują się w terenie.
Nietoperze zimują w stanie hibernacji. Koniec lata, to również początek ich okresu godowego. W tym celu ssaki te opuszczają swoje letnie ostoje i wyruszają na poszukiwania zimowych legowisk, takich jak budki lęgowe, zakamarki skalne, jaskinie.

Nietoperze są najbardziej zagrożonymi wyginięciem ssakami na ziemi, a spowodowane jest to destrukcyjną działalnością człowieka poprzez m.in. niszczenie ich naturalnych siedlisk. Wśród społeczeństw od wieków panuje błędne przekonanie, że ssaki te są w stanie zaatakować człowieka, żywią się ludzką krwią itp. Nic bardziej mylnego! Pokarmem dla tych ssaków są głównie owady, co reguluje ich liczebność w ekosystemie i zapobiega ich masowemu występowaniu. Teraz już wiecie, dlaczego nietoperze są pożyteczne! Musicie też wiedzieć, że w ciągu nocy jeden nietoperz może złowić nawet kilka tysięcy owadów!

Ponieważ nietoperze są pod ochroną, leśnicy niemal na każdym kroku starają się dbać o te ssaki prowadząc tzw. ekologiczną gospodarkę leśną – zachowują stare drzewa, których dziuple są niemal idealne dla nietoperzy. Tam, gdzie brakuje schronień, leśnicy budują sztuczne (ale bardzo dobrze imitujące naturalne!) dziuple, czy schrony, które są przystosowane do zwisania nietoperzy głową w dół. Jest to pozycja, w której ssaki te bytują przez znaczną część swojego życia. Dzięki specjalnym blokadom w stawach swobodne zwisanie nie wymaga od nich żadnego nakładu energii, dlatego tak łatwo im to przychodzi i jest to dla nich pozycja niezwykle wygodna.

Wspomniane schrony (domki) powinny cechować się przede wszystkim trwałością, szczelnością oraz ciasnym, szczelinowym wlotem. Domki mogą być zasiedlane zarówno przez jednego, jak i większą ilość nietoperzy. Skuteczność ochrony tych ssaków w lasach zależy od zapewnienia im kryjówek i miejsc żerowania, a rola leśników w tym względzie jest nieoceniona. Ważne są tu również edukacja i świadomość miłośników lasu - ukształtowanie w nich właściwych zachowań i postaw jest kluczowe dla przyszłości nietoperzy na całym świecie.

Warto podkreślić, że najliczniejszym skupiskiem nietoperzy w Europie Środkowej jest rezerwat „Nietoperek” w Lubuskiem. Natomiast bunkry Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU) to nie tylko jedna z perełek turystycznych naszego województwa, ale również największa w Polsce zimowa sypialnia nietoperzy. W tym roku naliczono ich około 34,7 tysiąca!

Pamiętajmy, że nietoperze są częścią środowiska i pomagają ludziom - pracując każdej nocy - w zwalczaniu owadów uznawanych za szkodniki. Są naszymi nocnymi sprzymierzeńcami, tak jak za dnia są nimi ptaki.