Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nowa Sól: Motyle jego życia

Krzysztof Koziołek 0 68 387 52 87 [email protected]
- Zmierzchnica trupia główka (łac. nazwa Acherontia atropos) jest w Polsce rzadko spotykana, dociera do nas z południa Europy. Ten okaz kupiłem na giełdzie owadów w Pradze - mówi Damian Bruder
- Zmierzchnica trupia główka (łac. nazwa Acherontia atropos) jest w Polsce rzadko spotykana, dociera do nas z południa Europy. Ten okaz kupiłem na giełdzie owadów w Pradze - mówi Damian Bruder fot. Krzysztof Koziołek
Damian Bruder dniami i nocami przemierza łąki, lasy i pola. Nawet na wakacje jedzie z siatką w plecaku, żeby szukać najlepszych okazów.

W swoich zbiorach ma ich już prawie tysiąc! Motyli.

Damian ma 20 lat, mieszka w Nowej Soli, jest tegorocznym absolwentem technikum leśnego w Rogozińcu.

- Skąd się wzięło zamiłowanie od przyrody? Nie wiem... - zastanawia się. - Gdy byłem mały, często chodziłem z dziadkiem do ogrodu i do lasu. Może właśnie wtedy...? I jakoś tak zacząłem łapać motyle, jeszcze w podstawówce - odpowiada. Na początku traktował to jak zabawę, ale potem przeczytał dwie książki Arkadego Fiedlera: "Motyle mojego życia" oraz "Mój ojciec i dęby".

I zainteresowanie przerodziło się w pasję. Od kilku lat zajmuje się tym już na poważnie. W kolekcji ma niemal 1 tys. okazów.

Nocne łowy

Najpierw okaz trzeba złapać. Jak wygląda polowanie? - Bierze się siatkę na motyle i jedzie do lasu - opisuje Damian. Siatka jest teleskopowa i rozkładana, bez problemu mieści się w plecaku. Ale najpierw trzeba sprawdzić pogodę.

Bo motyle nocne łapie się w noce parne, bezwietrzne i gdy nie ma pełni księżyca. - Najlepsze loty są wtedy w godz. 22.00 - 24.00 - podkreśla Damian. Podczas takich nocnych polowań niezbędną pomocą są pułapki, czyli lampy wabiące owady do światła.

Niektóre motyle - te mniej interesujące - wypuszcza, te ciekawsze czeka zatruwaczka, gdzie przy pomocy octanu etylu są usypiane. Na czas transportu wkłada zdobycz do kartonowego pudełka wypełnionego watą lub... przyszpila. Później owady trafiają na tzw. rozpinadło, na którym prostuje się skrzydła i wbija motyla na szpilkę entomologiczną, na której umieszcza się też etykietę (a na niej nazwa gatunku, miejsce złowienia i dane "łowczego").

- Dopiero wtedy okaz stanowi wartość naukową - zastrzega Damian. Po miesiącu suszenia motyl znajduje swoje miejsce w gablocie.

Chce zostać leśniczym

Na polowania Damian jeździ głównie w okolice Nowej Soli, Siedliska i Bobrownik. Łowi takze podczas wakacyjnych wyjazdów. Czy takich pasjonatów jak on jest w regionie więcej? - Wiem, że w Nowej Soli jest ktoś zajmujący się mrówkami - odpowiada.

O motylach mógłby opowiadać godzinami. - Ale nie każdy chce mnie słuchać - śmieje się. Dla niego bieganie z siatką za motylami to sposób na... - Monotonię życia - żartuje. - Może kiedyś oddam moje zbiory do muzeum, mają przecież wartość naukową. W ten sposób zostawię po sobie ślad - dodaje już na poważnie. Fascynują go też pszczoły.

- Na starość chciałbym mieć własną pasiekę. Ale na razie interesuje mnie leśnictwo. Chciałbym pracować jako leśniczy - zaznacza.

Skrzydlata wiedza

  • Jak rozpoznać płeć motyla? Wśród niektórych gatunków problemu nie ma: samce i samice różnią się wielkością i kolorem na tyle, że widać to gołym okiem. W innych przypadkach trzeba sprawdzać np. grubość odwłoka i szukać dodatkowych podpowiedzi w książkach specjalistycznych.
  • Miłośnicy owadów z całego kraju wymieniają się informacjami i doświadczeniami na forum internetowym (www.entomo.pl). Obecnie zarejestrowanych jest ok. 500 użytkowników.
  • Dobra siatka na motyle kosztuje ok. 150 zł, 100 szt. szpilek entomologicznych - 9 zł, gablota - 40-50 zł.
  • Największe motyle europejskie (występujące również w Polsce) to zmierzchnica trupia główka i pawica gruszówka. Największe motyle na świecie żyją w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Należy do nich Ornithoptera aleksandrae (rodz. Papilionidae). Jest gatunkiem chronionym, występującym już tylko na jednym stanowisku w Papui Nowej Gwinei. Rozpiętość skrzydeł samic tego gatunku przekracza 280 mm, a masa ciała 25 g.
  • Żyjące na Hawajach ćmy z rodzaju Eupithecia (rodz: Geometridae) (E. staurophragma i E. orichloris) mają gąsienice będące drapieżnikami polującymi na drobne owady. Ofiara zostaje pochwycona w utworzony z przekształconych odnóży tułowiowych kosz. Atak trwa ułamek sekundy.
  • Występujące także w Polsce sówkowate (Noctuidae) takie jak Mamestra brassicae i Cosmia trapezina mogą uzupełniać swoją dietę innymi gąsienicami, często również swojego gatunku dlatego można je nazwać "kanibalami"
  • Południowoamerykańska omacnica (Pyralidae). Cryptoses choloepi związana jest z leniwcem trójpalczastym. Postacie dorosłe żyją w sierści leniwca, natomiast gąsienice odżywiają się jego odchodami.
  • Gąsienice korowódki śródziemnomorskiej (Thaumetopoea pityocampa) w swoich włoskach mają białko o właściwościach parzących, taumatopeinę, która może powodować stany zapalne skóry, a nawet owrzodzenia i wtórne zakażenia ropne. Gąsienice południowoamerykańskiej pawicy (Saturniidae) Lonomia achelous, dysponują substancją fibrynolityczną i mogą powodować u zwierząt trwające nawet do czterech tygodni krwawienie, między innymi z nosa i skóry.
  • Dołącz do nas na Facebooku!

    Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

    Polub nas na Facebooku!

    Kontakt z redakcją

    Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

    Napisz do nas!
    Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska