Opieka nad chorym

RODZAJE USŁUG

W ramach ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ pacjenci mogą korzystać ze świadczeń:
* pielęgnacyjnych i opiekuńczych.
* opieki paliatywno-hospicyjnej.

PIELĘGNACYJNE I OPIEKUŃCZE

I Są dla osób obłożnie i przewlekle chorych, które nie wymagają pobytu w szpitalu, ale kontynuacji leczenia oraz profesjonalnej opieki i pielęgnacji.

II Świadczenia udzielane są m.in.:
* w zakładach: opieki długoterminowej (pielęgnacyjno-opiekuńczy lub opiekuńczo-leczniczy),
* w warunkach domowych: w zespołach długoterminowej opieki dla pacjentów wentylowanych mechanicznie oraz w ramach pielęgniarskiej opieki długoterminowej.

ZAKŁADY OPIEKI

1 W stacjonarnych zakładach opieki długoterminowej można liczyć na całodobową pielęgnacją i kontynuacją leczenia u osób:
* przewlekle chorych,
* takich, które przebyły leczenie szpitalne i mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia zachowawczego. Nie wymagają już dalszej hospitalizacji, ale ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w domu, są niezdolne do normalnego życia i wymagają kontroli lekarskiej, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji oraz zapewnienia opieki pielęgniarskiej. Mogą tam również trafić pacjenci z niewydolnością oddechową, którzy ciągle wymagają respiratora, ale nie muszą już leżeć na oddziale intensywnej terapii.

2 Sposób i tryb kierowania osób do publicznych zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych oraz zasady ustalania odpłatności za pobyt w nich określa rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 grudnia 1998r. (Dz. U. Nr 166, poz. 1265).

W przypadku zakładów niepublicznych decyzję o przyjęciu do zakładu podejmuje jego dyrektor w porozumieniu ze swoim lekarzem.

W DOMU

I Domowa opieka nad pacjentami wentylowanymi mechanicznie - to kompleksowe świadczenie lekarza, pielęgniarki i rehabilitanta dla obłożnie chorych z niewydolnością oddechową wymagającymi ciągłej lub okresowej terapii oddechowej (przy pomocy respiratora, przez rurkę tracheostomijną, różnorodne ustniki, maski czy kaski).

Ten rodzaj opieki jest dla pacjentów, którzy nie wymagają pobytu w zakładach opieki całodobowej, ale potrzebują stałego nadzoru i pomocy specjalistów. Pacjent musi wyrazić świadomą zgodę na ten rodzaj leczenia (w przypadku dzieci wymagana jest zgoda opiekunów prawnych)!
Terapią oddechową przy pomocy respiratora w warunkach domowych mogą być objęci pacjenci:
* z udokumentowanym zakończonym leczeniem przyczynowym,
* w pełni zdiagnozowani - u których wykonano wszelkie niezbędne badania diagnostyczne, uzasadniające rozpoznanie i potwierdzające niemożność stosowania innej formy terapii niż wentylacja mechaniczna,
* mający zapewnione odpowiednie warunki domowe i przeszkoloną rodzinę (opiekunów prawnych) w zakresie obsługi aparatury medycznej i udzielania pierwszej pomocy, aby podczas terapii mogło być zapewnione bezpieczeństwo pacjenta,

Podstawą do objęcia opieką chorego wentylowanego mechanicznie w warunkach domowych jest skierowanie od lekarza prowadzącego pacjenta na oddziale szpitalnym.

2 Pielęgniarska opieka długoterminowa - to opieka nad obłożnie i przewlekle chorymi przebywającymi w domu, którzy wymagają systematycznej i intensywnej opieki pielęgniarskiej, przy współpracy z lekarzem rodzinnym POZ.
Do tego rodzaju opieki mogą być zakwalifikowani pacjenci przewlekle chorzy niezdolni do samodzielnej opieki i wymagający przynajmniej jednego z wymienionych świadczeń pielęgniarskich przez okres powyżej 2 tygodni:
* kroplowego wlewu dożylnego wynikającego ze stałego zlecenia lekarskiego związanego z prowadzonym procesem leczenia,
* wykonywania opatrunków,
* karmienia przez zgłębnik lub przez przetokę,
* pielęgnacji przetoki,
* założenia i usunięcia cewnika jako stałe zlecenie lekarskie,
* płukania pęcherza moczowego,
* pielęgnacji w związku z założoną rurką tracheotomijną.
Podstawą objęcia chorego pielęgniarską opieką długoterminową jest:
* skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
* kwalifikacja pielęgniarska do objęcia pielęgniarską opieką długoterminową,
* pisemna zgoda pacjenta (w przypadku dzieci zgoda opiekunów prawnych).

OPIEKA PALIATYWNA I HOSPICYJNA

1 Jest to postępowanie, które ma poprawić jakość życia chorego i jego bliskich z chorobą zagrażającą życiu. Opieka polega na:
* zapobieganiu i niesieniu ulgi w cierpieniu,
* całościowej ocenie i leczeniu uwzględniającemu uśmierzanie bólu, duszności i inne czynniki,
* pomocy w rozwiązywaniu problemów psychicznych, socjalnych i duchowych wraz ze wsparciem dla rodziny chorego podczas choroby i w okresie żałoby.

2 Świadczenia są realizowane przez:
* oddziały medycyny paliatywnej,
* hospicja stacjonarne i domowe,
* poradnie medycyny paliatywnej.
3 W celu objęcia pacjenta opieką paliatywną konieczne jest:
* skierowanie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (czyli takiego, który ma umowę z NFZ),
* zgoda pacjenta lub jego rodziny lub opiekuna - wyrażona na piśmie (w przypadku dzieci przez rodziców/opiekunów prawnych, a po 16 roku życia także przez chore dziecko),
* wskazanie medyczne - w szczególności fakt występowania schorzenia, które nie daje nadziei na wyleczenie.

4 Oddział medycyny paliatywnej i hospicjum stacjonarne przeznaczone są przede wszystkim dla pacjentów w schyłkowym okresie życia, z trudnymi do kontroli objawami w przebiegu:
* przewlekłych, zagrażających życiu chorób układu mięśniowo - nerwowego,
* uszkodzenia mózgu,
* zapalenia trzustki,
* odleżyn, które nie poddają się leczeniu,
* oraz dla pacjentów z innymi schorzeniami bez nadziei na wyleczenie.

5 Poradnia medycyny paliatywnej sprawuje opiekę wobec chorych, którzy mogą przybyć do poradni lub ze względu na ograniczoną możliwość poruszania się, ale stabilny stan ogólny wymagają wizyt domowych - jednak nie częściej niż dwa razy w tygodniu. Można liczyć na porady i wsparcie psychologiczne oraz lekarskie i psychologiczne (te także w domu chorego).

6 W hospicjum domowym ciągłą, całościową opieką obejmuje się "chorych z zaawansowanymi, nie poddającymi się leczeniu przyczynowemu, postępującymi, zagrażającymi życiu chorobami przewlekłymi o złym rokowaniu.
Takim chorym przysługują co najmniej dwie wizyty lekarskie w miesiącu. Wizyty pielęgniarskie w zależności od potrzeb, lecz nie mniej niż dwa razy w tygodniu.
Wizyty innych członków zespołu hospicjum domowego (psychologa, fizjoterapeuty) ustalane są przez lekarza sprawującego opiekę indywidualnie, w zależności od potrzeb pacjenta.