Wszystko o zasiłku chorobowym

Prawo do zasiłku

1. Żeby dostać te pieniądze, musisz mieć ubezpieczenie chorobowe - nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni. To tzw. okres wyczekiwania, po którego upływie nabywa się prawo do zasiłku.

Wlicza się do niego poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego - jeśli przerwa między nimi nie przekraczała 30 dni (może być dłuższa, ale tylko z powodu urlopu wychowawczego, bezpłatnego albo powszechnej służby wojskowej).

2. Bez okresu wyczekiwania, czyli od pierwszego dnia choroby, zasiłek chorobowy przysługuje:

* absolwentom szkół lub uczelni wyższych ubezpieczonym w czasie 90 dni, licząc od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu wyższej uczelni,

* osobie, u której niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową lub wypadkiem w pracy (z ubezpieczenia wypadkowego) lub wypadkiem w drodze do/z pracy

* ubezpieczonemu obowiązkowo, który ma co najmniej 10-letni okres ubezpieczenia chorobowego

3. Zasiłek przysługuje również po rozwiązaniu umowy o pracę - jeśli choroba trwała co najmniej 30 dni i rozpoczęła się w ciągu 14 dni po odejściu z pracy lub w czasie 90 dni w przypadku choroby zakaźnej lub innej (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym E).

Jak długo

Zasiłek chorobowy możesz brać przez okres trwania niezdolności do pracy, ale nie dłużej niż 182 dni. Chyba że masz gruźlicę (lekarski kod D) albo jesteś w ciąży - wtedy masz prawo do zasiłku do 270 dni. Przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, wliczając również dni wolne, niedziele i święta.

Kto nie dostanie

Zasiłku nie dostaniesz, jeśli m.in.:

1. Zachorujesz na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym

2’ Otrzymujesz zasiłek macierzyński

3. Odbywasz zasadniczą służbę wojskową lub siedzisz w areszcie czy więzieniu

4. Zachorowałeś w wyniku popełnionego przez siebie przestępstwa

5. Chorujesz w wyniku nadużycia alkoholu - ale prawo do pieniędzy tracisz tylko przez pierwsze pięć dni choroby

Ile dostaniesz

Zwykle zasiłek wynosi 80 procent wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru. Od tej reguły są jednak wyjątki:

* 70 proc. - tyle dostaniesz, jeśli podczas choroby leżysz w szpitalu

* 100 proc. - tyle przysługuje kobietom chorujących w ciąży * wszystkim, którzy ulegli wypadkowi przy pracy oraz w drodze z/do pracy * pracownikom przebywającym na zwolnieniu z powodu bycia kandydatem na dawcę tkanek lub narządów lub po zabiegu ich pobrania.

Ile dostaniesz

Podstawą wymiaru zasiłku za czas choroby jest twoje przeciętne miesięczne wynagrodzenie - z premiami, nagrodami, nadgodzinami itp. Czyli to, co pracodawca wypłacał ci w czasie ostatnich 12 miesięcy przed chorobą.

Jeśli pracowałeś krócej niż rok, zasiłek liczony jest na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za twoje pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia. Gdy byłeś zatrudniony krócej niż miesiąc, podstawę wymiaru stanowi jedno wynagrodzenie, jakie miałbyś dostać za ten czas.

Do ustalenia tej kwoty przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe - po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne. Jeśli w tym czasie nie osiągnąłeś pełnego wynagrodzenia (z przyczyn usprawiedliwionych), będzie ono jednak liczone według innych zasad.

Niezbędne dokumenty

Aby dostać pieniądze za chorobę, musisz przedstawić pracodawcy zwolnienie lekarskie w związku z czasową niezdolnością do pracy. Na dostarczenie dokumentu masz siedem dni. Jeśli nie zdążysz w tym terminie, od ósmego dnia niezdolności do pracy zasiłek będzie obniżony o 25 proc. I tak zostanie do dnia, w którym w końcu dostarczysz zwolnienie. Potem będziesz otrzymywał już jednak pieniądze w pełnej ustalonej przez prawo wysokości.

Mogą zabrać

Przyznany zasiłek zostanie cofnięty, jeśli okaże się, że na zwolnieniu lekarskim pracowałeś. Nie ma tu znaczenia, że była to jedynie umowa zlecenia czy o dzieło. Zakaz pracy obowiązuje także wtedy, jeśli na zwolnieniu lekarz napisze, że możesz chodzić. Jeśli ZUS lub pracodawca udowodnią, że wykonywałeś zarobkowo jakieś roboty, stracisz prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia - wypłacone już pieniądze będziesz musiał oddać!

Choroba na urlopie

Jeśli z powody choroby nie możesz rozpocząć urlopu, pracodawca musi go przesunąć na późniejszy termin. Jeśli zachorujesz na urlopie, choroba go przerywa.

GDY CHORUJESZ DŁUŻEJ

W razie przedłużającej się choroby - gdy już stracisz prawo do zasiłku chorobowego - możesz dostać świadczenie rehabilitacyjne:

1. Przysługuje ci, jeśli dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy

2. Świadczenie dostaniesz na czas niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy - nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

3. Decyzję o przyznaniu świadczenia podejmuje oddział ZUS. Na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika albo, jeżeli było postępowanie odwoławcze, komisji lekarskiej ZUS.

4. Świadczenia nie dostaną jednak mający prawo do: * emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy * zasiłku dla bezrobotnych * zasiłku przedemerytalnego * świadczenia przedemerytalnego * urlopu na poratowanie zdrowia

5. Możesz też dostać świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego - z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

6. Świadczenie wypłacane jest w wysokości:

a) 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przez pierwsze trzy miesiące pobierania tego świadczenia, a przez dalszy okres - 75 proc.,

b) Jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego) oraz gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego) - w wysokości 100 proc. tego wynagrodzenia.

Przez pierwsze trzy miesiące pobierania świadczenia rehabilitacyjnego pracodawca nie może zwolnić pracownika z pracy.

7. Niezbędne dokumenty

Dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do pieniędzy jest wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. O potrzebie jego przyznania orzeka lekarz orzecznik ZUS.

(Na podstawie informacji Departamentu Zasiłków centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych).