Występował cyrk

- Gdy goście oglądali zgromadzone materiały, dziwili się, że podczas drugiej wojny światowej pozwalano jeńcom obozów na coś takiego. Że mieli dostęp do rozrywki - mówi dyrektor muzeum Jacek Jakubiak. Skąd życie kulturalne w obozach? Wszystko zgodnie m.in. z konwencją genewską" z 1929 r., której art. 17 brzmiał: "Strony walczące będą wspierały jak najbardziej rozrywki umysłowe i sportowe organizowane przez jeńców".

Niemcy z zasady ustaleń tych przestrzegali. Mimo jednakowych przepisów w całych Niemczech i na terenach okupowanych, każdy obóz był inny. - Dużą rolę odgrywało zaangażowanie "męża zaufania" lub najstarszego rangą jeńca i społeczności jenieckiej, w chęć organizowania działalności kulturalnej - opowiada J. Jakubiak.
W żagańskich obozach (Stalag VIII C i Stalag Luft III) działo się wiele. Organizowano przedstawienia teatralne, rewiowe, operetkowe, cyrkowe oraz koncerty muzyczne (orkiestra i chór). Były wystawy plastyczne, prowadzono kroniki obozowe, wydawano gazety i biuletyny. Dużą popularnością cieszyły się wieczory patriotyczno - religijne i widowiska słowno - muzyczne. Muzykę i teksty najczęściej pisali jeńcy.

W Stalagu Luft III sektory zachodni, południowy i północny miały specjalne baraki przystosowane do przedstawień. Były większe niż mieszkalne, miały widownię na 350-400 siedzeń, scenę, miejsce dla orkiestry, wejście główne z kasą biletową oraz wyjścia boczne po spektaklu. Było tam zaplecze techniczne, garderoby, charakteryzatornia i warsztaty. Najstarsze sektory - wschodni i centralny miały wspólny barak nr 45 w sektorze centralnym przeznaczony na teatr i kaplicę.
- W sektorach amerykańskich dominowały przedstawienia autorów współczesnych, w brytyjskim - klasyków. Podobnie było z utworami muzycznymi - dodaje J. Jakubiak.
W Stalagu VIII C powstała grupa teatralna i muzyczna "Les Folies Saganaises", złożona z 80 Francuzów. Największa popularnością cieszyła się operetka "Wesoła wdówka", grana w różnych obozach i grupach roboczych. Profesjonalne kostiumy wypożyczone zostały w Berlinie. Ważnym wydarzeniem było skomponowanie przez Rene Beau "La Saganaise" (Żaganianki) do słów Rene Martin. Był to hymn jeniecki stworzony na wzór "Marsylianki" i wykonywany podczas przedstawień.

Żagańska wystawa składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy pierwszej wojny światowej. Są to kopie fotografii z obozów w Świętoszowie (Neuhammer am Quais), Szprotawy (Sprottau) i Żagania (Sagan).Widać na nich przedstawienia, zespoły artystyczne i muzyczne, grupy teatralne składające się z żołnierzy - jeńców rosyjskiej Armii Carskiej, Francuzów i Brytyjczyków.
Część druga, znacznie obszerniejsza, prezentuje okres drugiej wojny światowej i życie kulturalne w żagańskich obozach. Kopie fotografii udostępniły instytucje francuskie i brytyjskie oraz wiele osób prywatnych.
Wystawę będzie można oglądać w siedzibie muzeum (przy ul. Lotników Alianckich) do czerwca. Na wakacje planowana jest wystawa o życiu sportowym w żagańskich obozach.