Zobacz, jak ZUS bada zwolnienia lekarskie

KTO POCZEKA NA ZASIŁEK

KTO POCZEKA NA ZASIŁEK

Generalnie nabywamy prawo do zasiłku chorobowego po upływie tak zwanego okresu wyczekiwania. Jest on zróżnicowany w zależności od charakteru ubezpieczenia. I tak osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo ma prawo do zasiłku po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Podlegająca dobrowolnie nabywa je po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia.
Do tego okresu zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego - jeżeli przerwa nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym czy odbywaniem czynnej służby wojskowej.
Ale są też osoby, który okres wyczekiwania nie dotyczy!

Zasada jest taka: przebywając na L-4, chory w każdej chwili może się spodziewać, że ZUS weźmie go pod lupę. To znaczy przeprowadzi tak zwaną kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego za okres, za który przysługuje zasiłek chorobowy. I to bez względu na czas trwania zwolnienia. Warto przy tym zaznaczyć, że zbadana może być również sytuacja osób przebywających na świadczeniu rehabilitacyjnym.

CO SPRAWDZAJĄ

1. Ten rodzaj kontroli ZUS polega na ustaleniu, czy w okresie orzeczonej niezdolności do pracy osoba ubezpieczona:

* nie wykonuje pracy zarobkowej;

* nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem.

2. W przypadku kontroli wykorzystywania L-4 z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny dodatkowo ustala się, czy nie ma innych bliskich, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogliby zapewnić taką opiekę. Ta zasada nie dotyczy jedynie sytuacji, gdy przebywamy na zwolnieniu lekarskim, ponieważ musimy zająć się chorym dzieckiem w wieku do dwóch lat.

KTO KONTROLUJE

Upoważnione są do tego terenowe jednostki ZUS.

NA WNIOSEK SZEFA

Zakład może zbadać naszą sytuację również na wniosek pracodawcy. Dotyczy to jednak wyłącznie przedsiębiorstw będących płatnikami składek na ubezpieczenie chorobowe, które zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Co istotne, kontrola może się odbyć zarówno w miejscu zamieszkania, czasowego pobytu, jak i zatrudnienia chorego.

Zapamiętaj - gdy pracodawca podejrzewa, że wykorzystujesz zwolnienie niezgodnie z celem, może zwrócić się do ZUS o zbadanie sytuacji. Zakład powiadamia firmę o wynikach takiej kontroli.

GDY PRACOWAŁEŚ NA L-4

1. Gdy okaże się, że pracownik przebywając na zwolnieniu lekarskim, pracował w tym czasie, kontrolujący sporządza protokół odnotowując ten fakt. Skontrolowana osoba może wnieść do niego swoje uwagi.

2. Jeżeli potwierdzi się, że w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim osoba kontrolowana wykorzystywała je w sposób niezgodny z jego celem albo wykonywała pracę zarobkową, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

3. O tym fakcie ubezpieczony zostaje powiadomiony decyzją, od której przysługuje mu odwołanie do sądu w ciągu miesiąca od dnia otrzymania tego pisma.

WZYWAJĄ TEŻ NA BADANIA

1. Lekarz orzecznik ZUS - bez względu na czas trwania zwolnienia lekarskiego - ma prawo przeprowadzić również kontrolę prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy. W tym celu może:

* przeprowadzić badanie lekarskie - w miejscu wyznaczonym lub pobytu chorego;

* skierować go na badanie specjalistyczne;

* zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej;

* zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.

2. Osoba kontrolowana ma obowiązek udostępnić lekarzowi orzecznikowi przeprowadzającemu badanie posiadaną dokumentację medyczną.

3. ZUS musi wysłać do pracownika będącego na L-4 wezwanie (za zwrotnym potwierdzeniem odbioru), w którym określi termin i miejsce badania przez lekarza orzecznika albo konsultanta. W wezwaniu może też wskazać termin dostarczenia posiadanych wyników badań pomocniczych.

4. Jeśli pracownik uniemożliwi wykonanie badania albo nie dostarczy posiadanych wyników w określonym czasie, wówczas zaświadczenie lekarskie traci ważność od dnia następującego po tym terminie. W takiej sytuacji ZUS wydaje decyzję o braku prawa do zasiłku, od której przysługuje prawo odwołania do sądu.

5. A co jeśli po analizie dokumentacji medycznej i badaniu okaże się, że pracownikowi nie przysługuje aż tak długie zwolnienie lekarskie, jakie mu wcześniej wystawiono? Wtedy lekarz orzecznik wystawia mu zaświadczenie (ZLA/K), które jest traktowane na równi z tym stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku i wręcza je w dniu badania. Informując jednocześnie o konieczności doręczenia tego zaświadczenia pracodawcy. W tym przypadku ZUS wydaje również decyzję o braku prawa do zasiłku, którą przesyła do ubezpieczonego, a kopię do jego pracodawcy.

KTO DOSTANIE OD RĘKI

KTO DOSTANIE OD RĘKI

Bez okresu wyczekiwania zasiłek chorobowy przysługuje m.in.:

* absolwentom szkół, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do niego w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych. W przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii - od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a farmacji - od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki;

* ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową lub wypadkiem w pracy (zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego) albo wypadkiem w drodze do lub z pracy (zasiłek z ubezpieczenia chorobowego);

* ubezpieczonym obowiązkowo, którzy legitymują się co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego.

JAK DŁUGO WYPŁACAJĄ

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy - nie dłużej niż przez 182 dni. W przypadku gruźlicy - 270 dni. Od 1 stycznia 2009 roku również ubezpieczone, których niezdolność do pracy przypada na okres ciąży mają prawo do zasiłku chorobowego przez okres do 270 dni.

TO WARTO WIEDZIEĆ

1. Na przyniesienie do firmy zwolnienia lekarskiego mamy siedem dni od daty jego wystawienia. Zaświadczenie o niezdolności do pracy (ZUS ZLA) dostarczamy osobiście, za pośrednictwem innej osoby lub pocztą. Niedopełnienie tego obowiązku spowoduje obniżenie o 25 procent zasiłku przysługującego za okres od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego. Ta zasada nie dotyczy tylko sytuacji, gdy niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.

Uwaga! Siedmiodniowy termin dotyczy nie tylko dni roboczych, ale także sobót, niedziel oraz świąt.

2. Za czas niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia - do 14 dni) wynagrodzenie wypłaca pracodawca. Po przekroczeniu tego okresu wypłacany jest zasiłek chorobowy.

3. Na zwolnieniu chorobowym nie można podejmować żadnej pracy: ani wynikającej z umowy etatowej, ani cywilnoprawnej czy z samozatrudnienia. To czas, który trzeba poświęcić jedynie na dochodzenie do zdrowia.

4. Za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną pracownik zachowuje prawo do 80 procent wynagrodzenia (70 proc. - gdy przebywa w szpitalu, choć istnieją odstępstwa od tej zasady).
Gdy niezdolność jest spowodowana wypadkiem w drodze do lub z pracy albo chorobą przypadającą w czasie ciąży, pracownik zachowuje prawo do 100 procent wynagrodzenia.

5. Jednorazowo można być na zwolnieniu do 182 dni (270 dni - w przypadku gruźlicy i ciąży). Po przekroczeniu tego okresu lekarz orzecznik ZUS może skierować nas na świadczenie rehabilitacyjne lub rentę. Ale wystarczy, że po 182 dniach odzyskamy zdolność do pracy choćby na jeden dzień, a później przedstawimy pracodawcy zwolnienie na inną chorobę i znów możemy chorować.

6. Jeśli obawiamy się utraty etatu, to ucieczka na L-4 jest rozwiązaniem, ale tylko na pewien czas. Przepisy mówią bowiem tak: pracodawca nie może wypowiedzieć umowy w czasie urlopu, a także innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Choroba jest okolicznością usprawiedliwiającą nieobecność w pracy i choremu pracownikowi nie można wręczyć wypowiedzenia. Jednak zasada ta ma pewne ograniczenia, a okres bezpiecznego przebywania na zwolnieniu lekarskim swoje granice. Ich przekroczenie uprawnia do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia bez winy pracownika. Można powiedzieć, że czas ochrony zależy od zakładowego stażu pracy. I tak:

* jeżeli ktoś był zatrudniony w firmie krócej niż sześć miesięcy, można rozwiązać z nim umowę, jeżeli niezdolność do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż trzy miesiące;

* gdy był zatrudniony dłużej niż pół roku albo gdy niezdolność była efektem wypadku przy pracy albo choroby zawodowej, pracodawca może rozwiązać umowę, gdy choroba trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące (to jest dłużej niż dziewięć miesięcy).

Oferty pracy z Twojego regionu