Naukowiec z Uniwersytetu Zielonogórskiego będzie badał brązowego karła przy pomocy teleskopu Jamesa Webba

Zespół, do którego należy zielonogórski naukowiec, będzie mógł korzystać ze słynnego teleskopu przez ponad 7 godzin. W tym czasie astrofizycy planują wykonać spektroskopię brązowego karła WISEA 1534-1043, znanego również jako „The Accident”.

Zebrane dotychczas informacje wskazują, że jest to najprawdopodobniej najzimniejszy, znaleziony dotąd, brązowy karzeł należący do najstarszej populacji halo Drogi Mlecznej. Jego temperaturę szacuje się na mniej niż 400-500 K, czyli około 130 st. C.

Karzeł został nazwany "The Accident” (Przypadek), ponieważ został wykryty niejako przypadkowo i okazał się być niezwykle zagadkowym i trudnym do zbadania obiektem, znacząco odmiennym od swoich standardowych odpowiedników.

"The Accident” jest ekstremalnie ciemny, nawet jak na standardy brązowych karłów i praktycznie nieosiągalny dla największych naziemnych teleskopów.

Możliwości, jakie daje teleskop Webba, pozwolą na wykonanie szczegółowej spektroskopii. Zespół wykorzysta dwa spektrografy, NIRSpec i MIRI, aby uzyskać widmo w pełnym dostępnym zakresie od 1 do 21 mikronów.

Dokładne zmierzenie rozkładu energii oraz zbadanie cech widmowych pozwoli zweryfikować faktyczną naturę tego obiektu, określić podstawowe własności fizyczne jak jasność, a zatem temperaturę efektywną oraz potwierdzić niską metaliczność.

Wyniki, jakie zespół spodziewa się uzyskać dzięki obserwacjom wykonanym przez teleskop, pozwolą ostatecznie ustalić, czy mamy do czynienia z pierwszym poznanym tzw. podkarłem typu widmowego Y, powstałym w początkowych etapach formowania się Drogi Mlecznej, mającym pierwotny, nieprzetworzony skład chemiczny ubogi w pierwiastki ciężkie.

Zebrane dane otworzą też nową drogę do rozwoju następnej generacji teoretycznych modeli atmosfer brązowych karłów, jak i planet pozasłonecznych, opisujących skład chemiczny oraz strukturę i własności występujących chmur pyłowych dla niskich metaliczności i ekstremalnie niskich temperatur.

Zespół, do którego należy dr Bartosz Gauza, tworzy 27 astrofizyków z całego świata - 19 z USA, 4 z Hiszpanii i po 1 z Kanady, Francji, Wielkiej Brytanii oraz Polski. Kierownikiem projektu jest dr Aaron Meisner z National Optical-Infrared Astronomy Research Laboratory – NOIRLab w Stanach Zjednoczonych.

Dr Bartosz Gauza jest nie tylko pracownikiem IA UZ, ale również jego absolwentem. W 2011 r. ukończył studia magisterskie na kierunku astrofizyka komputerowa. Od 2012 r. zajmuje się poszukiwaniem i badaniem brązowych karłów oraz masywnych planet pozasłonecznych, wykorzystując metody obrazowania i spektroskopii optycznej oraz w bliskiej i średniej podczerwieni.

W 2016 r. uzyskał tytuł doktora w Kanaryjskim Instytucie Astrofizyki na Teneryfie. Pracował w ośrodkach naukowych w Chile (Wydział Astronomii Uniwersytetu Chilijskiego w Santiago de Chile) oraz w Wielkiej Brytanii (Centrum Badań Astronomicznych Uniwersytetu Hertfordshire).

Pracownikiem naukowym Instytutu Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego został w roku 2019.