Wincenty Witos w drodze do Sejmu, 1932 rok

Wincenty Witos - wybitny przywódca ruchu ludowego, trzykrotny premier Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym, jeden z liderów demokratycznej opozycji lat 30. Urodził się w 1874 r. we wsi Wierzchosławice, w powiecie tarnowskim, na terenie zaboru austriackiego. Pochodził z bardzo biednej, chłopskiej rodziny. Jego rodzice byli analfabetami, z wielkim trudem udało im się posłać 10-letniego Wincenta do wiejskiej szkoły. Pracując jako drwal, pomagał w utrzymaniu rodziny.

W 1893 r. na łamach wydawanego we Lwowie „Przyjaciela Ludu” opublikował swój pierwszy artykuł, napisany pod pseudonimem Maciej Rydz.

W roku 1895 został członkiem Stronnictwa Ludowego. W tym samym roku rozpoczął także dwuletnią służbę wojskową w austriackiej armii. Jego kariera polityczna rozwijała się bardzo szybko. Już 6 lat później wypracowana pozycja pozwoliła mu objąć stanowisko w Radzie Naczelnej Stronnictwa Ludowego. Z tego samego ugrupowania został wybrany do Sejmu Krajowego Galicji, który znajdował się we Lwowie.

Z powodu konfliktu w partii utworzone zostało nowe ugrupowanie – Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”, którego był wiceprezesem, a od 1916 roku prezesem. Jego działalność skupiała się na popieraniu dążeń niepodległościowych.

Premierem po raz pierwszy został w 1920 roku, kiedy to utworzono Rząd Obrony Narodowej, później ponownie objął to stanowisko w 1922 roku, a trzeci raz w 1926.

ŻYCIE PRYWATNE

Równolegle z życiem politycznym Witos układał swoje sprawy osobiste. W 1899 roku ożenił się z Katarzyną Tracz, która w posagu wniosła kilka morgów ziemi.

W 1913 roku niecały kilometr od rodzinnej chałupy Witos zbudował własną zagrodę. Na jego gospodarstwo składały się: drewniany dom, stajnia, dwie stodoły i piwniczka. Obecnie zagroda, zwana przez mieszkańców Wierzchosławic witosówką, pełni funkcję muzeum.

Niedawno odnaleziono listy Witosa, które potwierdzają, że miał on też kochankę. Listy były pisane do Katarzyny Świątkówny, z którą Wincenty Witos, wówczas już mąż i ojciec, przez lata utrzymywał intymne kontakty. Świątkówna z zawodu była nauczycielką, angażowała się również w ruch ludowy, pełniła funkcję sekretarki zarządu powiatowego PSL „Piast” w Tarnowie. Miała ona być miłością życia polityka.

Wojciech Korfanty urodził się 20 kwietnia 1873 roku w Siemianowicach Śląskich w rodzinie górniczej. Był bardzo zdolny i niezwykle inteligentny. Został wykształcony w niemieckich szkołach, ale przestawił się na "polskość".

Korfanty ukończył prawo i ekonomię. W 1903 roku zdobył mandat poselski do Reichstagu. Był to pierwszy polski mandat z Górnego Śląska. Utrzymał go do 1918 roku.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Wojciech Korfanty wystąpił przeciw rządowi Jędrzeja Moraczewskiego. Przez lata był w konflikcie z Józefem Piłsudskim, w którym widział niebezpiecznego, czerwonego radykała, a wyprawę kijowską ocenił jako pogoń za romantycznymi marami szlacheckimi. W sejmie kierował przez pewien czas Klubem Związku Ludowo-Narodowego.

To on stał na czele II i III powstania śląskiego i zabiegał o korzystny dla Polski werdykt aliantów. W 1923 roku pełnił funkcję wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa.

ŻYCIE PRYWATNE

Narzeczoną Wojciecha Korfantego była ekspedientka z bytomskiego domu towarowego braci Barasch, Elżbieta Szprotówna. Termin ślubu wyznaczono na 1 lipca 1903 w kościele pw. Świętej Trójcy. Niespodziewanie w przeddzień proboszcz Reinhold Schirmeisen zwrócił mu ofiarę i uzależnił udzielenie ślubu od przeproszenia krytykowanych przez Wojciecha Korfantego proniemieckich księży (m.in. odmawiali Polakom rozgrzeszenia za czytanie propolskiej prasy). Inspiratorem odmowy mógł być władający diecezją wrocławską kardynał Georg Kopp.

Korfanty odmówił przeprosin, wyjechał z narzeczoną za granicę – do Krakowa. Tam, po dopełnieniu obowiązku sześciu tygodni zamieszkania w monarchii habsburskiej, udzielono mu ślubu w kościele pw. św. Krzyża 5 października 1903 przy poparciu kleru krakowskiego.

Ze związku tego urodziło się czworo dzieci: Witold (ur. 1910, zm. 1938), Zbigniew (ur. 1905, zm. 18 lipca 1970 w Dallas), Halżka (zm. 1990 w Bostonie) i Maria (ur. 1908, zm. 6 października 1996 w Nowym Jorku). Opuścili Polskę w 1939, zamieszkali m.in. w Kanadzie i w Wlk. Brytanii.

Żona W. Korfantego, Elżbieta wróciła do Polski po wojnie w 1945 i zamieszkała w Katowicach u swoich sióstr. Zmarła 8 stycznia 1966 i została pochowana w grobowcu obok męża, który zmarł 17 sierpnia 1939 roku.

Daszyński po powrocie z konferencji prezydenta RP Ignacego Mościckiego wchodzi do swego mieszkania w Sejmie

Ignacy Ewaryst Daszyński urodził się 26 października 1866 r. w Zbarażu. Należał do pokolenia popowstaniowego. Gdy miał osiem lat, stracił ojca. Wdowa, Kamila Daszyńska, sprzedała dom w Zbarażu i z trójką najmłodszych dzieci przeniosła się do Stanisławowa. Posłano ich do tamtejszego gimnazjum, w którym młody Daszyński rozwijał swoją działalność patriotyczną.

KARIERA POLITYCZNA

W 1890 roku Daszyński zamieszkał w Krakowie, potem przeniósł się do Lwowa. Rozpoczął próby tworzenia socjalistyczno-niepodległościowych partii robotniczych. W roku 1892 był jednym z przywódców I Zjazdu Galicyjskiej Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (PPSD) we Lwowie.

W 1914 roku PPSD zawarła porozumienie z PPS – Frakcją Rewolucyjną Józefa Piłsudskiego.

W 1920 roku, w obliczu zbliżających się wojsk radzieckich, objął funkcję wicepremiera Rządu Obrony Narodowej (zastępcy Witosa).

W 1926 roku Daszyński poparł przewrót majowy Piłsudskiego, jednak później skonfliktował się z Marszałkiem. W roku 1930 wycofał się z polityki. Zmarł w 1936 roku, w Bystrej Śląskiej, po długiej walce z chorobą.

ŻYCIE PRYWATNE

W 1897 Ignacy Daszyński ożenił się z aktorką Marią Paszkowską. Z tego małżeństwa miał trzech synów: Feliksa, Stefana i Jana, który zmarł w dzieciństwie na gruźlicę, oraz córki: Helenę Rummel i Hannę Borkowską.

W 1935 ożenił się po raz kolejny, z Celiną Kempner, członkinią PPS, córką Ludwika (Lejby), jej bratem był Rafał (Chaim) Kempner (1874-1941), adwokat i działacz PPS. Celina Kempner została zamordowana przez Niemców w czasie II wojny światowej.