Uczczili Dzień Pamięci

W mieście gościli przedstawiciele gminy żydowskiej, wojewoda i attache ambasady USA.

W Zbąszyniu pozostały bardzo nieliczne ślady historycznej bytności Żydów. To dawna bożnica przebudowana na mieszkania komunalne i miejsce, gdzie był cmentarz, czyli kirkut. Na nim właśnie, złożeniem kwiatów, rozpoczęto w czwartek wielkopolskie obchody Dnia Pamięci o Holokauście. Dlaczego zatem to miasto wybrano na tak ważne uroczystości wojewódzkie?

Z drugiej bowiem strony w izraelskiej Encyklopedii Holokaustu gród nad Obrą zajmuje ogromny rozdział. Wiąże się to z wydarzeniem z 1938 r., które dotknęło właśnie tej miejscowości, a które prof. Jerzy Tomaszewski trafnie nazwał "Preludium Zagłady" i tak też zatytułował swoją książkę. Tutaj bowiem, do granicy polsko-niemieckiej, w końcu października 1938 r. hitlerowskie Niemcy przypędziły z III Rzeszy ok. 9 tys. polskich Żydów wcześniej mieszkających w Niemczech. Sześciotysięczne wówczas miasto w ciągu doby powiększyło się półtorakrotnie. Był to olbrzymi dramat wielu tysięcy rodzin. Zdaniem niektórych, II wojna zaczęła się, przynajmniej symbolicznie, właśnie w 1938 r. w Zbąszyniu.

Pamięć o tamtej historii spowodowała, że po raz trzeci tutaj spotkały się setki młodzieży z całej Wielkopolski, przybył wojewoda Tadeusz Dziuba, kuratorka oświaty Lucyna Białk-Cieślak, a także przedstawiciele poznańskiej gminy wyznaniowej Żydów polskich, Alicja Kobus - przewodnicząca oraz Eugeniusz Szydłowski i Zdzisław Gałyński. Wspólnie złożyli kwiaty na kirkucie, a potem wespół z młodzieżą uczestniczyli w wykładach, prezentacjach, występach i wystawach, jakie odbyły się w centrum kultury oraz gimnazjum.

Zgodnie z pomysłem Zenona Matuszewskiego, dyrektora gimnazjum, w przyszłym roku Dzień Pamięci o Holokauście będzie obchodzony tym razem już w październiku, razem z 70-leciem Preludium Zagłady. Być może uda się wówczas zaprosić wybitne postacie polskiego i izraelskiego świata nauki i polityki. Z naszych informacji wynika, iż wstępną propozycję przyjazdu przyjął Szewach Weiss, były ambasador Izraela w Polsce, ongiś przewodniczący Knesetu.