Będzie trudniej o pożyczkę. Rygorystyczne badanie zdolności kredytowej wchodzi w życie

18 maja wejdą w życie kolejne przepisy ustawy antylichiwarskiej. Firma pożyczkowa będzie musiała dobrze ocenić zdolność kredytową klientów, a jeśli zrobi to źle, narazi się na poważne kłopoty.

Znowelizowana ustawa antylichwiarska obowiązuje od 18 grudnia zeszłego roku, ale nie wszystkie jej przepisy. Część wejdzie w życie 18 maja. Będzie trudniej wziąć pożyczkę.

Wszystko przez nowe zasady dotyczące badania zdolności kredytowej klientów firm pożyczkowych. Przewidziano również poważ?ne konsekwencje tych, którzy zdecydują się na finansowanie klientów, którzy już wcześniej mieli problemy ze spłatą pożyczek.

Oczywiście, już teraz pożyczkodawcy mają obowiązek ocenić zdolność kredytową klientów, ale nowe przepisy określają bardzo dokładnie, jak powinni to robić.

"Muszą sięgnąć po dane udostępniane przez "zaufanych dostawców". Ustawa wskazuje na Biuro Informacji Kredytowej oraz biura informacji gospodarczej. Jeżeli dane z tych baz nie pozwalają dobrze ocenić sytuacji finansowej klienta, mogą skorzystać z innych wiarygodnych źródeł" - analizuje nowe przepisy Michał Kisiel, analityk w portalu Bankier.pl. - "Gdy i one zawiodą, pożyczkodawca może zdać się na oświadczenie konsumenta o jego dochodach i stałych wydatkach. Deklaracji ma towarzyszyć dokumentacja potwierdzająca wysokość zarobków" (umowa o pracę czy wyciąg z konta bankowego - red.).

Oświadczenie to obowiązkowy element badania zdolności, jeśli całkowita kwota pożyczki przekroczy dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (dziś to 6980 zł). To firma pożyczkowa będzie zobowiązana udowodnić, że wymóg oceny zdolności kredytowej został zrealizowany.

Jeżeli źle zbada tę zdolność i pożyczy pieniądze komuś, kto już ma inny kredyt i problemy z jego spłatą, czekają ją przykre konsekwencje, jak m.in. ograniczenie możliwości zbycia i dochodzenia wierzytelności.

"Pierwszą sankcją jest uznanie za nieważne zbycia wierzytelności lub jej cesji, np. na rzecz firmy windykacyjnej. Drugą jest "zepchnięcie w kolejce" do odzyskiwania należności udzielonego kredytu konsumenckiego" - wymienia Michał Kisiel.

• Oznacza to, że firma pożyczkowa będzie musiała poczekać, aż klient spłaci wcześniejszy kredyt i dopiero wtedy możliwe stanie się rozpoczęcie procesu odzyskiwania należności.

Jak nowe przepisy mogą wpłynąć na rynek? - Trudno powiedzieć, jednak będą mieć one istotny wpływ na działalność instytucji pożyczkowych, przede wszystkim przez wzmocnienie pozycji konsumenta oraz jego ochronę przed zbyt dużymi kosztami - komentuje adwokat Karolina Kwiatkowska, partner kancelarii Czupajło Ciskowski & Partnerzy. - Oznaczają też dodatkowe koszty dla instytucji pożyczkowych, co, niestety, może skutkować ich przerzuceniem na konsumentów, którzy zapłacą więcej za obsługę umowy.

Adwokat radzi, żeby klient przed zawarciem umowy dokładnie przeanalizował jej treść pod kątem zgodności z nowymi przepisami.

Jak już wspomnieliśmy, nowe przepisy wejdą w życie od 18 maja, ustawa antylichiwarska obowiązuje od końcówki 2022 r. Mowa o zasadach dotyczących limitów opłat i prowizji - to 45 proc. całkowitej kwoty zobowiązania w całym okresie trwania umowy. Jeśli ten czas obejmie pół roku, suma odsetek i kosztów pozaodsetkowych nie może przekroczyć 25 proc. Limit odsetek wynosi 20,5 proc. w skali roku.

Dodajmy, że w życie wejdzie, od 1 stycznia 2024 roku, jeszcze jedna część ustawy.

- Pozytywnie należy ocenić to, że zmiany wprowadzą od 2024 roku objęcie działalności instytucji pożyczkowych nadzorem KNF. Będą one zobligowane do przekazywania sprawozdań kwartalnych i rocznych do KNF, a brak wywiązania się z tych obowiązków będzie skutkował nałożeniem sankcji na te podmioty - podsumowuje adwokat Karolina Kwiatkowska.