Zabytkowa siedziba RCAK w Zielonej Górze z nagrodą Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Mamy zdjęcia bezcennej perły architektury

Nagrodę “Lubuskie Konserwacje” w edycji 2022 r. w kategorii prace konserwatorskie i dekoratorskie zabytków otrzymało Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze za prace konserwatorsko-restauratorskie w willi i parku przy ul. Sienkiewicza 11.

Laureaci są honorowani od 2008 r. za szczególne dokonania w zakresie poprawy stanu zachowania zabytku, podkreślenia jego walorów artystycznych i użytkowych w aspekcie prawidłowo wykonanych prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych. Ocenie poddawany jest również sposób użytkowania zabytku, utrzymanie estetycznego wyglądu, jego wyposażenia i otoczenia.

- Jury postanowiło uhonorować ten zabytek przede wszystkim za kompleksowość przeprowadzonych prac – wyjaśnia dr Barbara Bielenis–Kopeć, Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków. - Koncentrowaliśmy się na pracach konserwatorsko – restauratorskich, choć w dużej mierze zostały też przeprowadzone prace budowlane. Zlikwidowano skutki zawilgocenia budynku, wzmocniono stropy, wymieniono wtórne posadzki. Przywrócono pierwotną kolorystykę warstwom malarskim i sztukatorskim dekoracjom wnętrz. Przywrócono dawny blask glazurze, stolarce, w tym oknom i osłonom okien maskujących centralne ogrzewanie oraz przyległemu do budynku parkowi – wylicza Bielenis - Kopeć.

Teraz to niezwykłe miejsce w centrum miasta warte jest odwiedzenia i oddania się relaksowi w parkowej enklawie zieleni z pięknie podświetloną fontanną.

Pozwolenie na wykonane w willi prace wydała i nadzorowała Miejska Konserwator Zabytków w Zielonej Górze, Izabela Ciesielska.

- Największym wyzwaniem podczas realizacji rewitalizacji willi Suckerów był szeroki wachlarz prac, jakie należało wykonać w budynku i otaczającym go terenie – przyznaje miejska konserwator. - Trzeba było podjąć decyzje co i w jakim stopniu zostanie odsłonięte i poddane konserwacji oraz które elementy powinny być najbardziej zbliżone do elementów historycznych. Wiele wytycznych trzeba było ustalać na gorąco - tłumaczy.

Nagroda w konserwatorskim konkursie jest nobilitacją, jednak chyba jeszcze ważniejsze jest to, że piękny budynek z historią nie uległ zniszczeniu.

- Nagroda, którą otrzymaliśmy to wielki zaszczyt – przyznaje Izabela Kumor-Pilarczyk, dyrektor RCAK w Zielonej Górze. - W tym roku w tej kategorii przyznano tylko dwie nagrody. Cieszymy się, że dostrzeżono właśnie nas, jesteśmy dumni – podsumowuje.

Teraz z willi będą korzystać pracownicy Regionalnego Centrum Animacji Kultury, dzieci, młodzież i dorośli biorący udział w różnego rodzaju festiwalach i innych wydarzeniach kulturalnych, których szeroki wachlarz proponuje placówka. W nowoczesnym studiu nagrań z wysokiej klasy sprzętem powstanie wiele utworów, które będą cieszyć, wzruszać i rejestrować co w duszy gra temu i kolejnym pokoleniom. Ten mariaż materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego przyniesie wiele korzyści, których wartości nie sposób oszacować.

Styl willi przy ul. Sienkiewicza należy określić jako eklektyczny, typowy dla budowli początku XXw. Widać w nim inspiracje renesansem, barokiem, czasem gotykiem.

Historia willi przy ul. Sienkiewicza rozpoczyna się w 1878 r. z chwilą, gdy Friedrich Sucker rozpoczyna pracę jako majster w niewielkiej wytwórni maszyn Friedrich Adler (dzisiejszy teren firmy Cinkciarz.pl). Ten powstały w roku 1860 zakład uznaje się za prekursora przemysłu metalowego w Zielonej Górze. 20 lat później fabryczkę zatrudniającą 15 osób przejmują bracia Friedrich i Hermann Sucker, którzy od razu zajęli się wytwarzaniem maszyn dla przemysłu włókienniczego, bawełnianego i lniarskiego. Dzięki trzem patentom i produkcji osnowarek dla tkalni firma zaczyna się szybko rozwijać. W 1890 r. w fabryce pracuje już 60 robotników, a jej wyroby trafiają do wielu krajów w Europie, obu Ameryk oraz Chin, Japonii i Indii. W 1927 r. zakłady metalowe braci Sucker zatrudniają 350 osób, stając się jedną z większych firm w mieście. Tuż przy zakładzie bracia budują swoje domy. Hermann po drugiej stronie ulicy na wprost fabryki stawia tonącą w kwiatach urokliwą willę (dziś mieści się tutaj Stowarzyszenie na rzecz Autyzmu „Dalej Razem”). Natomiast Friedrich tuż obok zakładu buduje pałacyk otoczony olbrzymim ogrodem.

Okazała willa zielonogórskiego fabrykanta powstała w 1903 roku. Była wówczas eleganckim pałacykiem, w którym istniały sale kominkowe, pokoje ozdobione brokatowymi tapetami lub boazerią, niekiedy wyściełane jedwabiem. Na wyposażeniu pałacyku były także parkiety, kryształowe żyrandole i stylowe, ekskluzywne meble obite również jedwabiem lub skórą. Od strony północnego zachodu roztaczał się, a raczej wznosił, okazały park i ogród z pergolami, osiami widokowymi, przemyślanym systemem ścieżek, ławek oraz reprezentacyjną fontanną w kształcie nerki. Park wznosił się wzdłuż dzisiejszej ul. Stromej, aż do al. Juliusza Słowackiego (obecnie część parku to osiedle mieszkalne i ogródki działkowe).

W 1945 r. willa zamieniona została w szpital wojskowy. Czerwonoarmiści zniszczyli wnętrze willi, m.in. jedwabne pokrycia ścian, zdobioną stolarkę drzwiową, wyposażenie łazienek i toalet. Zniknęły pozostawione przez rodzinę Sückera meble i jak na tamte czasy – nowoczesne centralne ogrzewanie.

Po zakończeniu drugiej wojny w rezydencji Sückerów zamieszkał Roman Mazurkiewicz – kompozytor i malarz, pierwszy wicestarosta zielonogórski, przedwojenny burmistrz Grodziska Wlkp., autor granego codziennie z ratusza hejnału Zielonej Góry. Jeszcze wtedy, pomimo zniszczeń, willa w odróżnieniu do innych zielonogórskich zabudowań, była pięknym, bogato wyposażonym domem. Na piętrze znajdowały się trzy pokoje i pomieszczenie w wieżyczce, w którym Roman Mazurkiewicz urządził sobie pracownię malarską. Do tego wielka łazienka z wpuszczoną w posadzkę wanną. Na parterze była wielka jadalnia i letni pokój z wyjściem na werandę i ogród. A od ul. Sienkiewicza znajdowały się trzy wielkie, osobne pokoje (dzisiaj jedno pomieszczenie zwane Salą Magnacką).

Willę otaczał olbrzymi ogród i park, którego angielskie założenie parkowe było dziełem Eduarda Petzolda – ogrodnika, znakomitego opiekuna Parku Mużakowskiego żyjącego na przełomie XIX i XX w., znanego z realizacji wielu założeń ogrodowych bogatych fabrykantów żyjących na terenie Dolnego Śląska.

W 1956 r., kiedy rodzina Mazurkiewiczów została zmuszona do opuszczenia willi, budynek pełnił funkcję domu wielorodzinnego, by kolejno na krótko stać się siedzibą szkoły specjalnej, a następnie Studium Nauczycielskiego.

W 1970 roku w willi zostaje ulokowany Wojewódzki Dom Kultury, przekształcony w 1989 r. w Wojewódzki Ośrodek Metodyki Kultury.

W styczniu 1996 r. decyzją wojewody zielonogórskiego zostaje powołane do życia Regionalne Centrum Animacji Kultury i od tamtej chwili instytucja jest jedynym użytkownikiem budynku.

Przez wiele lat istniał tu kultowy Jazz Club „Harlem” prowadzony przez Zbigniewa Tchórzewskiego, zapraszającego na Sienkiewicza największych tuzów światowego jazzu. Siedziba przy Sienkiewicza jest również domem Lubuskiego Zespołu Pieśni i Tańca im. L. Figasa, funkcjonującego od 1953 r.

W 2017 roku, w wyniku realizowanej inwestycji pod nazwą Przebudowa i remont budynku willowego Regionalnego Centrum Animacji Kultury”, willa Suckera odzyskała dawny blask.

Zobacz wideo: Zielona Góra. Lato Muz Wszelakich, lipiec- sierpień 2022