Cmentarz przy ul. Chrobrego zamknięto w 1966 r. Przez ponad 70 lat pochowano tam wielu znanych międzychodzian. M.in. Bernarda Rohowskiego, konstruktora pierwszych polskich maszyn do pisania Polonia i Ekonomia.
- To postać wielkiego formatu. Jego maszyny zrobiły furorę podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w 1928 roku - opowiada jego wnuk Antoni Taczanowski, który kieruje biblioteką i muzeum. I od lat fascynuje się dziejami rodzinnego miasta i okolic.
W deszczowe popołudnie razem z A. Taczanowskim mijamy okazałe groby międzychodzkich kupców. Zatrzymujemy się przed mogiłą, w której 71 lat temu pochowano kochanków-samobójców. Rodzice nie chcieli się zgodzić na ich ślub, dlatego w lipcu 1937 r. położyli się na torach. I zginęli pod kołami pociągu jadącego z Szamotuł. - Śmierć pogodziła zwaśnionych rodziców, którzy pochowali ich we wspólnym grobie. To wzruszająca historia. Opisała ją w swoim poemacie nasza poetka Marianna Batura - mówi mój przewodnik.
Działkę kupili od piwowara
Międzychodzianin może godzinami opowiadać o cmentarzu. Od kilku dni wygłasza tam prelekcje dla uczniów miejscowych szkół. Nekropolia powstała w 1891 r. Wcześniej mieszkańcy chowali swych bliskich na cmentarzu wzdłuż obecnej ul. Wyszyńskiego.
W 1888 r. wybudowano tam linię kolejową, dlatego protestanci otworzyli cmentarz przy obecnej ul. Strzeleckiej, a katolicy wykupili działkę za wschodnimi rogatkami miasta przy drodze do Bielska i Sierakowa. Teraz to ul. Chrobrego. Za hektar ziemi zapłacili gospodarzowi Klebergowi tysiąc marek, a potem kupili kolejny hektar od miejscowego piwowara Gustawa Adama.
- 15 sierpnia 1891 roku poświęcono krzyż, a w następnym roku pochowano tam pierwszych zmarłych - mówi regionalista.
Aniela czyli Laura
Na cmentarzu pochowano m.in. Anielę Rzążewską oraz jej syna Adama.
- To muza i kochanka pisarza Stefana Żeromskiego. Była pierwowzorem Laury z jego powieści Przedwiośnie - mówi A. Taczanowski.
Od ośmiu lat nekropolią opiekują się miejscowi społecznicy ze stowarzyszenia, którym kieruje Grażyna Przybylska. W poniedziałek po południu zastaliśmy tam 78-letnią emerytowana nauczycielkę Marię Wrembel, która mimo padającego deszczu grabiła liście. - Nie możemy zapomnieć o tym miejscu i pochowanych tutaj mieszkańcach, żeby potem nikt o nas nie zapomniał - mówiła.
KWESTA I PRELEKCJA
W sobotnie Święto Zmarłych o 19.00 na dawnym cmentarzu przy ul. Chrobrego Antoni Taczanowski wygłosi prelekcję o nekropoli i pochowanych tam mieszkańcach. Od rana będzie tam prowadzona zbiórka pieniędzy na renowację nagrobków i utrzymanie cmentarza.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?