Wybory korespondencyjne. "To poroniony pomysł" – uważa część lubuskich listonoszy

Ustawa dotycząca wyborów korespondencyjnych przeszła już przez Sejm. Teraz zajmuje się nią Senat, który może wprowadzić własne poprawki. Ma na to maksymalnie 30 dni. Jeśli spojrzymy na kalendarz to okaże się, że ustawa najpóźniej może wrócić do Sejmu 7 maja, czyli trzy dni przed terminem wyborów.

Według założeń ustawy każdy z uprawnionych do głosowania (według spisu wyborców) otrzyma specjalny pakiet wyborczy, w którym znajdą się karty do głosowania. Poczta Polska będzie zobligowania do ich dostarczenia na 7 dni przed datą wyborów. Pakiety mają trafić do naszych skrzynek pocztowych. Otrzymamy je na nasze adresy zameldowania, które figurują w spisie wyborców, a nie zamieszkania.

Okazuje się, ze wiele kontrowersji związanych z pomysłem głosowania korespondencyjnego budzi sprawa skrzynek pocztowych. Może się okazać, że część wyborców w ogóle nie posiada takowych albo nie spełniają one norm zawartych w przepisach. A te mówią jasno, że za brak odpowiedniej skrzynki pocztowej grozi nam mandat od 50 zł do nawet 10 tys. zł. Taką karę nakłada Urząd Komunikacji Elektronicznej. Warto przy tym pamiętać, że prezes UKE może jednak odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy.

Według prawa taka skrzynka w budynkach jednorodzinnych powinna znajdować się przed drzwiami budynku lub w ogólnodostępnej części nieruchomości. W wielorodzinnym budownictwie powyżej trzech lokali, każdy z nich powinien posiadać osobną.

To jednak nie wszystko. Wielkość skrzynki ma umożliwiać umieszczenie w niej standardowej koperty C4 o wymiarach 229 mm x 324 mm, przy czym musi ona mieścić także przesyłki o co najmniej 60 mm grubości.

Przepisy określają także wymiary otworu wrzutowego. Powinny one wynosić: nie mniej niż 230 mm i nie więcej niż 280 mm - w przypadku skrzynek, w których przesyłki listowe umieszczane są krótszą krawędzią przesyłki; nie mniej niż 325 mm i nie więcej niż 400 mm - w przypadku skrzynek, w których przesyłki listowe umieszczane są dłuższą krawędzią przesyłki; wysokość - nie mniej niż 20 mm i nie więcej niż 40 mm. Co więcej, konstrukcja otworu wrzutowego powinna zabezpieczać przed wyjęciem przesyłki listowej.

Jak do pomysłu wyborów korespondencyjnych odnoszą się sami listonosze? Nastroje są mieszane, niektórzy podchodzą do całej sprawy na spokojnie. Inni zaciskają zęby i z obawy o zatrudnienie przyznają, że będą pracować. Są też osoby, które zapowiadają, że pójdą na zwolnienia.

Zdania podzielone są także, co do zapowiedzi finansowej gratyfikacji za ich udział w wyborach. – Z jednej strony to dobrze, że chcą nam więcej zapłacić, ale jednak jest to pewne kupczenie naszym zdrowiem – martwią się listonosze.

Ich zdaniem w kwestii skrzynek problem stanowią mniejsze miejscowości. – U nas zdarzają się wsie, że nawet 40 proc. osób nie ma skrzynki pocztowej. Zauważyłem, że teraz nagle wyrastają one, jak grzyby po deszczu, ludzie chyba wystraszyli się kar – mówi nam listonosz z powiatu krośnieńskiego. I jednocześnie dodaje, że nigdy wcześniej nie słyszał, aby ktoś z tego tytułu otrzymał grzywnę.

Jak sam odnosi się do pomysłu wyborów korespondencyjnych? – To poroniony pomysł. Czasu zostało już niewiele a my nie mieliśmy żadnego szkolenia, ani nawet nie otrzymaliśmy żadnych wytycznych. Nie wiemy, co robić w sytuacji, gdy ktoś nie będzie miał skrzynki pocztowej, czy mamy tymi pakietami w płot rzucać czy pod drzwiami zostawiać. Tutaj nie ma jasnego trybu postępowania w przeciwieństwie do np. przesyłek sądowych – tłumaczy nasz rozmówca.

Jego zdaniem listonosze są w stanie roznieść wszystkie pakiety wyborcze w 2-3 dni. – Mimo to, przygotowania do takiego przedsięwzięcia powinny odbyć się dużo wcześniej. Słyszałem o wyborach korespondencyjnych w Niemczech, w Bawarii. Ale to przecież nie ta sama skala. Tu mówimy o całym kraju. W kwestii wyborów nie powinno być takiej prowizorki, to przecież poważna sprawa – uważa mężczyzna.

Inny listonosz (również pragnie pozostać anonimowy) zwraca nam uwagę na kwestię meldunków. – Z zawodowego doświadczenia wiem, że wiele osób mieszka dzisiaj w zupełnie innym miejscu niż adres zameldowania. Czy teraz, gdy mamy w Polsce epidemię koronawirusa mieszkańcy zdążą jeszcze uregulować tę kwestię, aby móc zagłosować? Obawiam się, że nie. To jedynie pogłębi chaos – przekonuje.

Z pytaniami dotyczącymi stanu przygotowań do wyborów w Lubuskiem zgłosiliśmy się do Poczty Polskiej.

– Z uwagą śledzimy prace legislacyjne w zakresie wyborów korespondencyjnych i czekamy na ich ostateczny kształt. Nie komentujemy procesu legislacyjnego. Do kwestii organizacyjnych wynikających ze stosowania ustawy odniesiemy się po zakończeniu tego procesu - twierdzi Justyna Siwek, rzecznik prasowy firmy.

Warto pamiętać, że Poczta Polska to jedna ze strategicznych spółek, w 100 proc. należąca do Skarbu Państwa. Spółka jest elementem strategicznej infrastruktury Polski, także w obszarze bezpieczeństwa.

- Pomimo stanu epidemii, zapewniamy ciągłość świadczonych usług dla obywateli i instytucji wspierając działania państwa – przekonuje Siwek. - Zgodnie z przepisami ustawy o prawie pocztowym oraz rozporządzeniu ministra administracji i cyfryzacji w sprawie oddawczych skrzynek pocztowych, obowiązek umieszczenia skrzynki oddawczej (od 1 stycznia 2013 roku ) spoczywa na właścicielu nieruchomości. Zgodnie z nowelizacją, osoba, która nie realizuje tego obowiązku podlega karze grzywny.

- Sądzę, że partia rządząca będzie się upierać przy formie korespondencyjnej głosowania – twierdzi prof. Łukasz Młyńczyk, politolog z Uniwersytetu Zielonogórskiego. - Niestety, jestem również przekonany, że nasza poczta nie jest na to odpowiednio przygotowana, nie podoła temu zadaniu. A przecież podczas wyborów liczy się każdy głos. Jeśli jakikolwiek obywatel zobowiąże się do tego, że chce głosować a jego głos w jakiś sposób przepadnie, to będzie bardzo źle dla naszej demokracji. Jeżeli będziemy mieli do czynienia z takim zjawiskiem jak kupowanie głosów to również będzie bardzo źle. Życzyłbym sobie, abyśmy nie stali się państwem, do którego trzeba będzie przysyłać na czas wyborów obserwatorów OBWE, którzy będą sprawdzać jakość głosowania.

Politolog przypomina, że Prawo i Sprawiedliwość wcześniej mówiło m.in. o transparentnych urnach. – Teraz zaproponowany przez nich model wyborczy ma jednak więcej wad niż zalet. Jednocześnie, w całej sytuacji nie możemy apelować do Polaków do nie brania udziału w wyborach, mimo wszystko byłaby to postawa antypaństwowa – uważa prof. Młyńczyk.

Wideo: Ministerstwo zdrowia o bezpieczeństwie wyborów korespondencyjnych: Wypowiemy się, jak będzie ostateczna wersja ustawy