Archiwalne pocztówki

Od drugiego rozbioru Polski w 1793 r. do końca drugiej wojny światowej w 1945 r. Skwierzyna nazywała się Schwerin an der Warthe. W okresie międzywojennym była urokliwym miasteczkiem, czego dowodem są archiwalne widokówki z tamtego okresu. Zapraszamy do obejrzenia animacji i galerii zdjęć.

Historia Paradyża związana jest z cystersami, którzy przejęli wieś w 1230 r. i kilka lat później wybudowali w niej klasztor pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Wieś Gościkowo (Goscichowo) nazwali wtedy Paradius Matris Dei (Raj Matki Bożej). Przez wieki miejscowość i klasztor były związane z Ziemią Międzyrzecką oraz stanowiły jeden z najbardziej na zachód wysuniętych przyczółków Rzeczpospolitej. Po drugiej wojnie znalazły się w gminie Świebodzin, zaś byłym klasztorze utworzono Wyższe Seminarium Duchowne.

W okresie międzywojennym Skwierzyna nazywała się Schwerin an der Warthe i była siedzibą władz powiatowych. Podstawę lokalnej gospodarki stanowiło rzemiosło, ale także port na Warcie. W drugiej połowie lat 30. jej kolejnym filarem był stacjonujący w mieście 123. pułk piechoty granicznej. Miasto z tamtego okresu możemy zobaczyć na archiwalnych pocztówkach.

Wizytówką Krosna Odrzańskiego jest Odra, której miasto zawdzięcza drugi człon swojej nazwy. Przez wieki rzeka była także jednym z filarów jego gospodarczej prosperity. Pływały po niej barki z różnymi towarami, ale także stateczki spacerowe i łodzie rybackie. Dowodem są archiwalne pocztówki z pierwszej połowy minionego wieku, kiedy miasto nazywało się Crossen an der Oder.

Międzyrzecki ratusz został wzniesiony w 1581 r. na na mocy przywileju króla Stefana Batorego. Był siedzibą władz miejskich, mieściła się w nim także apteka i więzienie, w którym przetrzymywano rzezimieszków. Obok znajdował się pręgierz, przy którym wymierzano im kary chłosty. Budynek niszczyły kolejne pożary w 1666, 1731 i 1827 r. Po ostatnim z nich z nadano mu obecny, klasycystyczny kształt. Rynek z ratuszem otaczają zabytkowe kamienice. Część z nich została spalona pod koniec drugiej wojny światowej. Zniszczono m.in. kamienicę kupca Jana Jakuba Volmera, w której w 1806 r. gościł Napoleon Bonaparte. Obecnie możemy ją zobaczyć tylko na archiwalnych zdjęciach i pocztówkach.

Wędrzyn koło Sulęcina to dawna niemiecka baza wojskowa Wandern. Położona jest wśród malowniczych lasów, w pobliżu jeziora Buszno. Sąsiaduje z Trzemesznem Lubuskim, które do 1945 r. nazywało się Schermeisel i było jedną z największych wsi na Ziemi Sulęcińskiej. Wizytówką Wędrzyna są koszary, w których obecnie stacjonuje elitarna 17. Wielkopolska Brygada Zmechanizowana. Miejscowość do 1989 r. była białą plamą na mapach, teraz jest znana z poligonu wojskowego. Podczas rozbudowy pasów taktycznych Niemcy wysiedlili wieś Gross Kirschbaum. Teraz w środku poligonu znajdują się jej ruiny. Cywile mogą ją zobaczyć tylko na archiwalnych pocztówkach. Zobacz też: Mieszkania na sprzedaż z woj. lubuskiego. Najnowsze oferty!

Przez kilkaset lat Bledzew był bastionem polskości i katolicyzmu. Był także ważnym ośrodkiem religijnym, gdyż znajdował się tak klasztor cystersów. Okres świetności Bledzewa skończył się w 1793 r., kiedy po drugim rozbiorze Rzeczpospolitej przeszedł pod panowanie Prus i zmienił nazwę na Blesen. Do Polski wrócił w 1945 r., ale stracił prawa miejskie. Jak wyglądał w pierwszej połowie minionego wieku? Dawny Bledzew i pobliskie wioski możemy zobaczyć na archiwalnych pocztówkach. Zobacz też: Mandaty za 8200 zł i 82 punkty karne pod kościołem - polowanie na parafian (WIDEO)

Równo 110 lat temu w Obrzycach pod Międzyrzeczem (ówczesna nazwa Obrawalde) Niemcy wybudowali prowincjonalny zakład dla obłąkanych. Czarną kartą w historii szpitala zapisały się lata drugiej wojny światowej, kiedy jego personel medyczny zamordował około 10 tys. pacjentów. Przede wszystkich Niemców, których ze względu na stan zdrowia hitlerowcy uznali za zbędne obciążenie dla Trzeciej Rzeszy. Po wojnie Rosjanie zatrzymali kilku lekarzy i pielęgniarek, którzy zostali osądzeni i straceni. W 1928 r. Obrzyce zostały przyłączone do Międzyrzecza. Wybudowany w 1904 r. kompleks szpitalny nadal jest wizytówką tej miejscowości i największym zakładem pracy. Na archiwalnych pocztówkach możemy zobaczyć, jak wyglądał w pierwszej połowie minionego wieku. Zobacz też: Ktoś bestialsko zamordował psa (Uwaga! Drastyczne zdjęcia)

Przez kilkaset lat Świebodzin leżał na pograniczu Wielkopolski, Dolnego Śląska i Brandenburgii. Nazywał się wtedy Schwiebus i potrafił znakomicie wykorzystać swoje położenie. Filarem jego gospodarczej prosperity był handel, a od XVII w. także sukiennictwo. Przed drugą wojną światową Świebodzin był jednym z najładniejszych miast niemieckiego pogranicza. Ja wtedy wyglądał? Dawne miasto możemy zobaczyć na archiwalnych pocztówkach z pierwszej połowy XX w.

Międzyrzecki zamek ma średniowieczną metrykę. Wybudowany został w XIV w. u ujścia Paklicy do Obry w miejscu wcześniejszego grodu. Przez kilkaset lat strzegł zachodnich rubieży Wielkopolski i Rzeczpospolitej. Kilka razy był zdobywany i palony przez Pomorzan, Brandenburczyków, Czechów i Węgrów. W 1474 r. zajęły go siejące grozę w całej Europie węgierskie oddziały Fekete Sereg (Czarne Szeregi), a w 1520 r. został zniszczony przez spieszących na pomoc Krzyżakom brandenburskich najemników i joannici rycerzy. Zamek był siedzibą kasztelanów i starostów, na początku XVIII w. wybudowano obok niego starostwo. Obecnie mieści się w nim muzeum, które wraz z fortecą jest jedną z wizytówek Międzyrzecza i jego turystyczną atrakcją.

Przez ponad 150 lat - od drugiego rozbioru Polski w 1793 r. aż do końca drugiej wojny światowej - Przytoczna należała do Niemiec i nazywała się Prittisch. Pod koniec stycznia 1945 r. została zajęta przez nacierających na Berlin radzieckich żołnierzy i potem wróciła do Polski. Jak wyglądała w pierwszej połowie minionego wieku? Możemy ją zobaczyć na archiwalnych pocztówkach z tamtego okresu. W okresie międzywojennym jedną z najbardziej charakterystycznych budowli w Przytocznej był sklep Arthura Fenske z charakterystyczną, baniastą kopułą, która upodabniała go do prawosławnej cerkwi. Wydawcy pocztówek chętnie uwieczniali na nich sąsiadujące z miejscowością jezioro Przytoczno oraz pałac.

Przed drugą wojną światową Łagów był popularnym kurortem. Nazywał się Lagow i był znany w Niemczech ze swoich jezior oraz otaczających je lasów. Przyjeżdżali tutaj przede wszystkim mieszkańcy Berlina. Pływali łódkami po jeziorach, łowili ryby i wypoczywali od wielkomiejskiego zgiełku. Ponoć bardo cenili miejscową kuchnię, a zawłaszcza serwowane w lokalach gastronomicznych golonki i ryby słodkowodne. Oprócz jezior i pensjonatów wizytówką Łagowa był joannicki zamek. A także wiadukt kolejowy bramy miejskie i jeziora, które możemy zobaczyć na archiwalnych pocztówkach z okresu międzywojennego.

Po przyłączeniu Wielkopolski do Prus po drugim rozbiorze Rzeczpospolitej zaborcy przemianowali Międzychód na Birnbaum. Nową nazwę można przetłumaczyć jako Miasto Grusz, lub Gruszewo. Po pierwszej wojnie światowej na mocy Traktatu Wersalskiego 17 stycznia 1920 r. miasto wróciło do Polski o odzyskało swoją nazwę. Jak wyglądało w tamtym czasie? Możemy je zobaczyć na archiwalnych pocztówkach.

Przed drugą wojną światową ówczesny folwark w Winnicy należał do dóbr zamkowych. Z zamkiem łączył go drewniany most. Niemcy nazywali go schlossbrucke, czyli Most Zamkowy. Przewożono nim m.in. płody rolne, zboże i beczki z piwem. Został wyburzony po drugiej wojnie światowej, jego reliktem są zachowane jeszcze resztki przyczółków po obu stronach rzeki. Po wojnie wybudowano mostek nieco dalej na zachód od tego miejsca - na wysokości os. Kasztelańskiego. Winnica i zamek przez kilkaset lat były niezależne od władz miejskich Międzyrzecza. Do miasta zostały przyłączone dopiero w latach 20.minionego wieku.

Pszczew ma piastowską metrykę. Przez wieki był bastionem katolicyzmu i polskości. Po drugim rozbiorze został jednak przyłączony do Prus i przemianowany na Betsche. Polską nazwę odzyskał dopiero w 1945 r. Jak wyglądał w pierwszej połowie minionego wieku?

Do 1945 r. Sulęcin nazywał się Zielenzig. Jedną z jego wizytówek był wtedy ratusz. Niestety, teraz możemy go zobaczyć tylko na archiwalnych sztychach, zdjęciach i widokówkach. Dlaczego? Na początku lutego 1945 r. po zajęciu miasta radzieccy żołnierze spalili część zabudowań. Ucierpiała przede wszystkim starówka. Zniszczono m.in. ratusz, który znajdował się w centralnym punkcie rynku. Po zakończeniu wojny ruiny ratusza zostały rozebrane, zaś cegły wysłano na odbudowę Warszawy. Wyburzono też wypalone kikuty kamienic wokół rynku. Rosjanie uszkodzili też wieżę i dach kościoła. Świątynia została potem odbudowana, choć obecnie jej wieża wyglądał inaczej, niż przed 1945 r.

Międzyrzecką pocztę wybudowano na przełomie XIX i XX w\. w charakterystycznym dla tamtego okresu stylu neogotyckim. To były czasy burzliwego rozwoju miasta. Niedaleko poczty powstał m.in. nowy budynek starostwa i kasy powiatowej. Oba gmachy znajdowały się przy tej samej ulicy, która wtedy nazywała się Kirchstrasse, czyli kościelna. Nazwę zawdzięczała najstarszej świątyni w Międzyrzeczu - kościołowi pw. Św. Jana Chrzciciela z XV w. Ściany poczty wyłożono charakterystyczną, klinkierową cegłą, zaś jej główne wejście zdobi portal. Obecnie ma nieco inny kształt, niż ponad sto lat temu. Pod koniec stycznia 1945 r. Niemcy przed wycofaniem się z miasta podpali znajdującą się w tym budynku centralę telefoniczną. Potem wprawdzie pocztę odbudowano, ale już bez charakterystycznej wieżyczki nad jej prawym skrzydłem.

Przed drugą wojną światową Skwierzyna nazywała się Schwerin an der Warthe. Była znacznie ładniejsza, niż obecnie. Dowodem są archiwalne pocztówki z pierwszej połowy minionego wieku.

W okresie międzywojennym Trzciel przecinała polsko-niemiecka granica. Miasto było stolicą przemytników, którzy przepijali w tutejszych knajpach zyski z nocnych wypraw. Przed drugą wojną granicę forsowali po nocach szpiedzy i dywersanci.

Osobliwością Nietoperka jest znajdujące się w centrum wsi lapidarium, które powstało z inicjatywy jej byłego sołtysa Wacława Nycza. Zobaczymy tam m.in. kamienie fundacyjne z Wieży Bismarcka, wybudowanej w 1914 r. na jednym z pobliskich wzniesień. Wieś nazywała się wtedy Nipter. Jak wtedy wyglądała? Możemy ją zobaczyć na archiwalnych pocztówkach sprzed kilkudziesięciu lat. W dokumencie z połowy XV w. - w aktach grodzkich Poznania z 1452 r. - została wymieniona jako Nyethopirek. Obecnie Nietoperek słynie z rezerwatu o tej samej nazwie, który utworzono w 1980 r. w podziemiach bunkrów Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. To największe zimowe siedlisko nietoperzy, które są nieformalnym symbolem tej wsi.

Międzyrzecz jest jednym z najstarszych polskich miast. Przez wieki przeżywał wzloty i upadki. Jak wyglądał blisko sto lat temu? Zapraszamy do obejrzenia prezentacji archiwalnych pocztówek.

Pieski to niewielka wieś w pobliżu Międzyrzecza. Już w pierwszej połowie XVI w. powstała tam jedna z pierwszych w ówczesnej Rzeczpospolitej gmin ewangelickich. Właściciele wioski - rodzina Unruhów z tzw. linii bukowieckiej - wybudowali tam pierwszy w kraju zbór protestancki. Jego reliktem jest kościół pw. Piotra i Pawła z 1948 r., który ma ewangelicką metrykę. Od drugiego rozbioru do końca ostatniej wojny wioska nazywała się Pieske. Kolejną ciekawostką z jej historii jest nieistniejący już obóz pobliżu tej miejscowości. Podczas drugiej wojny światowej stacjonowali tam belgijscy renegaci z Legionu Walońskiego, którzy zdradzili swoją ojczyznę i u boku Hitlera walczyli przeciw Armii Radzieckiej. Pododdziały walońskiej brygady szturmowej SS stacjonowały także w Kęszycy Leśnej, czyli w ówczesnym Regenwurmlager.