Nie przyszedłem pana nawracać. Mechanika rozszerzona - felieton ks. Piotra Bartoszka

Trudno nam wyjść poza myślenie przyczynowo-skutkowe, przewidywalne jak newtonowska mechanika. Przyjęło się, że tak u nas jest - homo sapiens szuka przyczyn, powodów, racji. Jakie siły zadziałały, jakie uwarunkowania, czyje wpływy. Wyjaśnić, znaczy podać przyczynę. Jakby zrozumienie przyczyn było tym, czego najbardziej potrzebujemy.

Nie wiadomo, kto nam zezwolił stosować zasady fizyki do tego, co nam się w życiu wydarza, ale trzeba przyznać, że robimy to dość bezkrytycznie, bardziej niż na zajęciach w szkole. Każdy ból, cierpienie, niepowodzenie musi mieć swojego winowajcę. Nawet uczniowie Jezusa, spotykając chorego - a był to człowiek niewidomy od urodzenia - pytają: „Rabbi, kto zgrzeszył, że się urodził niewidomym - on czy jego rodzice?” (J 9, 2). Stara jak świat zasada retrybucji, czyli odpłaty: skoro cierpisz, musi być powód Świat prosty jak budowa cepa. Zero-jedynkowy. Ktoś jest temu winien. I najczęściej da się go łatwo wskazać. Tylko znając go, nie jesteśmy ani o milimetr do przodu. Nasza życiowa „mechanika” to układ zamknięty, bez wyjścia.

A może to nie przyczyna jest istotna, tylko cel? Może nie warto pytać się, kto zawinił, ale próbować odgadnąć, po co to się stało? „Ani on nie zgrzeszył, ani rodzice jego, ale [stało się tak], aby się na nim objawiły sprawy Boże” - sugeruje Jezus (J 9, 3). Ale to już nie nasza mechanika. Nam się to w głowie nie mieści.

Ksiądz dr Piotr Bartoszek jest dyrektorem ITF im. Edyty Stein w Zielonej Górze

SŁOWO MINIONEJ NIEDZIELI: